Page 176 - Çevre, Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 1

Co Salımının Tahmini
2

hızlı büyümeyi, Türkiye 2000’li yıllardan sonra deneyimlemeye başlamıştır.
Bu sebeple Türkiye’de havacılık sektörü hala gelişmekte ve hızla büyümeye
devam etmektedir. Dolayısıyla bu raporlarda Avrupa için yayınlanan büyüme
oranları Türkiye’nin büyüme eğilimini çok iyi yansıtmamaktadır.
Öte yandan, havacilik sektörünün Dünya'da ve Türkiye'de hızlı büyümesinin
devam ettiği ve bu büyümenin sürmesinin beklendiği, uçak motorlarında jet
yakıtının yanması sonucu ortaya çıkan sera gazı salımlarına (SGS) kaçınılmaz
olarak artış göstermesi beklenmektedir. Hâlihazırda havacılık faaliyetleriyle ilgili
salımlar, toplam küresel antropojenik CO salımlarına yaklaşık %2-3 oranında
2
katkıda bulunmaktadır (Edwards v.d., 2016). Havacılık, iklim değişikliğine küçük
yüzdelerde katkıda bulunmasına rağmen, diğer salım kaynaklarına göre çok
daha hızlı bir büyüme trendi göstermektedir (Mayor ve Tol, 2009). Dolayısıyla
havacılık sektörünün iklim değişikliğine etkisi ve uluslararası CO salımlarının
2
kontrolü politika yapıcılar için önemli bir konu haline gelmiştir.
Bu çalışma, Türkiye’de havacılık faaliyetlerini sınırlamadan sektörün
uzun vadeli sürdürülebilir büyümesini sağlamak için alınacak kararlarda yol
göstermesi amacıyla yapılmıştır. Çalışmada Türkiye’nin uluslararası sivil havacılık
faaliyetleriyle ilişkili CO salımları, ekonometrik regresyon analizine dayalı
2
olarak 2030 yılına kadar tahmin edilmiştir . Çalışmada yalnızca uluslararası
3
düzeyde gerçekleştirilen ticari hava taşımacılığı hizmetiyle ilişkili CO salımları
2
tahmin edilmiştir. Makalenin ikinci bölümünde, havacılık sektörüne bağlı
yolcu, yakıt ve salım modellemelerini içeren çalışmalar özetlenmiş, sonraki
bölümde çalışmada kullanılan yöntem ve veri kaynakları verilmiştir. Dördüncü
bölümde çalışmadan elde edilen tahmin sonuçları verilmiş ve sonraki bölümde
makalenin genel sonuçları listelenmiştir.
Önceki Çalışmalar
Türkiye’de daha önce bu konu özelinde yapılmış bir çalışma olmasa da,
literatürdeki hava trafiğinin büyümesini etkileyen faktörlerin belirlenmesi
ve gelecek yakıt talebi tahmin edilmesi konularında yapılan çalışmalar
incelenmiştir.
2013 yılında yapılan bir çalışmada, Türkiye’de şehir çifti bazında iç hat için
hava yolculuğu talebini etkileyen faktörleri belirlemek için yarı logaritmik bir
regresyon modeli kurulmuştur. Bu çalışma her ne kadar iç hat uçuşlarını dikkate
alsa da göstergeler açısından yol gösterici olmuştur. Çalışmada kentsel nüfus,
uzaklık ve turizm tesisindeki yatak sayısı Türkiye’de hava ulaşımı talebini olumlu
etkileyen önemli makroekonomik faktörler olarak belirlenmiştir. Diğer taraftan;

3 Covid-19 salgınına bağlı hava trafik düşüşü bu çalışmada göz önüne alınmamıştır.

Yıl 1 / Sayı 1 / Ocak 2022 161