Page 101 - Çevre, Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 1

Aysun Aygün Oğur

turizm talebine yansıyacağını ortaya koyan ilk çalışmalardan biridir. İlerleyen
yıllarda özellikle kış sporları odaklı yapılan turizm seyahatlerinin iklim
değişikliğine karşı daha kırılgan olacağı tespit edilmiştir (Cocolas vd., 2016).
Deniz seviyesi yükselmesi ve aşırı hava olayları özellikle kıyı yerleşimlerini
sadece fiziksel olarak değil, orada yaşayan daimi nüfusu sosyoekonomik olarak
da etkileyecektir (Jarratt ve Davies, 2020). Kıyı biyoçeşitliliği, kıyı ekosistemi
ve kıyılarda bulunan tarihi, kültürel ve yapısal değerlerin hepsi birer turizm
ögesidir ve destinasyon imajını oluşturan önemli unsurlardır. Marzeion ve
Levermann (2014) tarafından yapılan çalışmaya göre 1 C’lik ısınma sonucunda
0
dünyadaki 720 UNESCO Dünya Miras Alanının 47’si deniz seviyesi yükselmesi
sonucu yok olma tehdidi altındayken bu ısınma 2 C’ye çıktığında 110 ve 3 C’ye
0
0
çıktığında 136 alan yok olma riskiyle karşı karşıya kalacaktır.
Yapılan literatür çalışmasında turistlerin iklim değişikliği karşısında tercihlerini
nasıl değiştireceklerini öngörmenin zor olduğu ancak buna karşın gelecek
iklim koşullarının modellenerek muhtemel iklim etkilerinin öngörülebileceği
ortaya çıkmaktadır (Amelung vd., 2007). Gelecekte oluşması beklenen iklim
koşullarının turizm aktivitelerine uygunluğu turizm talebini yönlendirecek
faktörlerden biri olarak önemli bir araştırma konusudur.

İklim Değişikliğinin Türkiye Üzerindeki Etkileri

IPCC (2021) tarafından hazırlanan rapora göre küresel sıcaklıkların 2 C’ye
0
çıkması durumunda 21. yüzyıl ortalarında yüksek olasılıkla (high confidence)
Akdeniz bölgesinde sıcaklık artışına dayalı kuraklık, yağışların azalması,
yangınlar, deniz seviyesinin yükselmesi, kar kalınlığının azalması gibi iklimsel
etkiler gözlemlenecektir. Türkiye için yapılan 2100 yılı iklim değişikliği
projeksiyonlarına göre ortalama sıcaklıklarda 2-4 C artış (Türkeş, 2001; Önol
0
vd., 2009; Şen, 2013), yaz sıcaklıklarında 3-6 C artış (Demircan vd., 2014;
0
Demir vd., 2008; Önol vd., 2009), yıllık yağış düzeyinde %20 azalış (Demircan
vd., 2014), sıcak dalgalarının, aşırı hava olaylarının, kurak yaz mevsimlerinin
şiddet ve sıklığında artış beklenmektedir (Türkeş, 1994). Türkiye’de iklim
değişikliğinin etkileri ortalama sıcaklıkların artması, yağış rejiminin değişmesi,
su kaynaklarının azalması, orman yangınlarında artış, kuraklık ve çölleşme
riskinin artması şeklinde zaten günümüzde gözlemlenebilirken gelecek
senaryoları bu olumsuz etkilerin artarak süreceğini öngörmektedir.
Türkiye ile ilgili birçok iklim değişikliği senaryosu ve projeksiyonu
bulunmaktadır. Bu çalışmalardan biri olan ve Meteoroloji Genel Müdürlüğü
ve İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü tarafından
yürütülen çalışma, IPCC “SRES A2” senaryosuna göre 2071-2100 yılları için
öngörülerde bulunmaktadır. Bu çalışmaya göre sıcaklıklarda 2-3 C artış, Ege
o

86 Çevre, Şehir ve İklim Dergisi