Page 186 - Çevre Şehir İklim - Sayı 2

Dirençli Şehirler Tasarlamak: Uygulama Kılavuzu Arayışı
İzmir-Torbalı Örneği

Dirençli kentlerin planlama yaklaşımlarında ulaşım sistemi, açık ve yeşil alan
sistemleri, bütünleşik arazi kullanımları ve yenilenebilir enerji kaynakları yer
almaktadır. Bununla beraber kentin doğal kaynaklar üzerinde var olan baskısı
ve bağımlılığının azaltılması, mümkünse sıfırlanması hedeflenmektedir.
Kentsel ve bölgesel planlamada afet odaklı bakış açısında potansiyel afet
tehlikesinin önlenmesi ya da azaltılması, afet etkilerinin azaltılması, afete bağlı
olarak oluşan yangın, toprak kayması vb. ikincil afetlerin önlenmesi, afet sonrası hızlı
ve etkin kurtarma, iyileştirme çalışmalarının kolaylaştırılması, afet sonrası yeniden
yerleşme ve yapılanma etkinliklerinin kolaylaştırılması (Gözlükaya ve Türk, 2016)
olarak karşımıza çıkmaktadır. Dirençlilik temelde ekoloji ve mekânsal planlamanın
dengesi olarak gözükse sosyo-kültürel yapı ile de ilişki kurmaktadır. Yaşanabilecek
olumsuz etkilerin ortadan kaldırılması için kentlerin kapasiteleri geliştirilmekte ve
kentlerin kimliklerine, sistemlerine zarar vermeyen tasarım ve planlama araçları
geliştirilmektedir. Kentlere dirençlilik kazandırılması için afet öncesi risk azaltma
önlemleri tercih edilen bir yaklaşımdır. Kentin ve kentlilerin kentsel fonksiyonların
ve yaşamın devamlılığını sağlayacak uyum yeteneğine sahip olması, büyük afetler
meydana geldiğinde kent daha hızlı iyileşmesini sağlamakta (Guo, 2012) ve kayıp
miktarını azaltmada çok daha etkili olmaktadır (Grafik 2).

Grafik 2: Afet Kayıp üçgeni Kaynak: (Gerçek ve Güven, 2016; Bruneau vd., 2013;
Mc Daniels, 2017)

Afet yönetimi odaklı çalışmalar dirençli kentleri tanımlarken mekânsal
odaklı ölçütleri öncelemektedir. Afete dirençli mekanların varlığı, afete dirençli
toplumların oluşması için emniyetli açık alanlar, stratejik binaların varlığı, salgın
hastalıklarla mücadele kapasitesi, kriz dönemlerinde yönetim mütekabiliyeti,
erişim sistemi ve alt yapının yeterli ve güçlü olması beklenmektedir (Tilio vd.,
2011; Gerçek ve Güven, 2016).

Yıl 1 / Sayı 2 / Temmuz 2022 172