Page 181 - Çevre Şehir İklim - Sayı 2

Gizem Erdoğan - Serdar Simsar - Sinem Dudu Sakal - Ömer Kor - Gamze Kardoğan
Ceren Parıltı - Yaşar Doğukan Kaya - Begüm Gündoğdu

Giriş
Ekonomik kırılganlıklar, kontrolsüz artan nüfusa bağlı altyapı yetersizlikleri,
karbon salınımı ve karbon ayak izindeki artış, iklim değişikliğini tetiklemekte ve
küresel ekosistem üzerinde sarsıcı zararlar ortaya çıkarmaktadır. İklim değişikliği
sonucunda ortaya çıkan olumsuz etkiler ve kentleri oluşturan sistemlerin kırılgan
planlara sahip olmaları besin zincirlerinde kopmalar, biyoçeşitliliğin azalması,
kentsel ısı adası etkisinin artması, su varlıklarının kaybı gibi önemli ve çoğu
zaman geri döndürülemeyen sorunları karşımıza çıkarmaktadır. Yoğun nüfus
taşıyan kentsel alanlar barındırdığı yoğun hizmet aktiviteleri nedeniyle iklim
değişikliğinin etkilerinden daha fazla etkilenmektedirler. Kentlerin planlama
ve tasarım süreçlerinde önemsenmeyen, yetersiz ya da zayıf bırakılan konular,
kentlilerin yaşam kalitelerinde de olumsuz etkiler bırakmaktadır. Her zincir en
zayıf halkası kadar kuvvetlidir. Kentsel sistemdeki zayıflıklar zaman içerisinde
kentsel tehditlere dönmektedir. Bu tehditlerin önüne geçmek, kentsel yaşam
kalitesini dengede tutmak, doğal ve yapılı çevre arasındaki koruma-kullanma
dengesini sürdürmek ve kentsel sistemlerin zayıflıklarına karşı önlem alınması
gereksinimi ise günümüz planlarında dirençli kent kavramını güncel ve daha da
önemli hale getirmektedir.
Bu çalışma kentsel planlama araçları kullanılarak dirençli bir kent planlamanın
mümkün olabileceği hipotezine dayanmaktadır. Bu amaçla literatür taraması
sonucu elde edilen dirençli kent ölçütleri, imar kanunu ve mekânsal plan yapım
yönetmeliği nazım imar planı çerçevesinde Torbalı ilçesinde uygulanarak
deprem ve kentsel sıcak hava dalgalarına dirençli bir kent kurgusu oluşturmayı
hedeflemektedir. Çalışmanın ilk aşaması literatür taramasına dayanmaktadır
(Grafik 1). Bu aşamada yukarıda kavramsal çerçevesi sunulan dirençli kent
tanımları, deprem odaklı dirençli kentin ve hava sıcaklığı temelli dirençli kentin
gereklilikleri derlenmiş ve göstergeler seti oluşturulmaya çalışılmıştır.

167 Çevre, Şehir ve İklim Dergisi