Page 185 - Çevre Şehir İklim - Sayı 2

Gizem Erdoğan - Serdar Simsar - Sinem Dudu Sakal - Ömer Kor - Gamze Kardoğan
Ceren Parıltı - Yaşar Doğukan Kaya - Begüm Gündoğdu

Becerikli, Güçlü, Gereksiz ve Esneklik Sıfatları ve Sağlık Ve Yaşam Kalitesi,
Ekonomi ve Toplum, Altyapı ve Ekosistem ile Liderlik ve Strateji başlıklarında
ölçütler geliştirmiştir (2016). Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü ise,
Ekonomi, Toplum ve Çevre ölçütlerinde dirençli kentleri değerlendirmektedir
(Tablo 2).
Tablo 2: Dirençli Kent ölçütleri, Kaynak: Organisation for Economic
Co-operation and Development - Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü
EKONOMİ TOPLUM ÇEVRE
E1. Gayrısafi yurtiçi T1. Göçe dair Ç1.
hasıla büyüme oranı demografik veriler Nüfus yoğunluğu

Ç2. Erişilebilir yeşil
E2. İşsizlik T2. Yoksulluk düzeyi alan ve donatı
alanları
E3. Çalışan toplumun T3. Hanehalkı geliri Ç3. Açık alanlara
demografik bilgileri uzaklık
T4. Hizmetlere erişimin 500 Ç4. Gelişmekte
E4. Okuyan sayısı
metreden fazla olması olan alanlar
Ç5. Toplu taşıma
kullanma oranı

Ölçütlere bakıldığında ekonomik olarak sürdürebilir esnek ve güçlü bir
ekonomi, yenilenebilir enerji varlığı, üretimde süreklilik, üretimde süreklilik ve
rekabetin varlığı, artan tarımsal verimlilik ve yerel hammadde kullanımı üzerinden
okunabilmektedir. Sosyal olarak ise; sosyal bozulmalara karşı eylem planlarının
varlığı ya da oluşturulabilmesi, cinsiyet eşitliği, sağlıklı yaşam, güvenlik ve adalet
üzerinden değerlendirilebilmektedir. Mekânsal odakta hareket kabiliyeti bulan
kent planlama dizininde dirençli kentler; ekosistemin sağlıklı olması, esnek
altyapı hizmetleri, afet risk azatlımı, güvenli yerleşme tasarımı, afet yönetimi
varlığı, uyum kapasitesi, güçlü altyapı, atmosfer dengesini koruyan tasarım ve
minimum hasar görebilme kabiliyeti olarak değerlendirilmektedir.
Dirençli bir kent planlamasında amaç; deprem, su baskını, kuraklık gibi çeşitli
doğal afetler ve işsizlik, terör gibi sosyal kırılmaların zararlar ve etkilerinin en
az düzeye indirilmesi, kentlerin risk yönetimlerinin kurgulanarak, altyapılarının
mekânsal planlama ve yeşil altyapı sistemleri ile güçlendirilmesidir. Bu nedenle,
dirençli kentler, bireysel araba kullanımının az olduğu, yenilenebilir enerji
sistemlerine dayalı yapıların ve ulaşım ağının tercih edildiği (Jennings ve Newman
2008, Newman vd., 2009; Newman, 2012) sistemler olarak görülmektedir.

171 Çevre, Şehir ve İklim Dergisi