Page 92 - Çevre ve Şehir Dergisi - Sayı 13

OYUN

6- ÇEVRE AHLAKI:
Herkesin yaşanabilir çevre
oluşturulması ve bunun de-
vam ettirilmesi için bizzat PARKI
sorumlu olduğu bilincine
sahip olması bu hususta ken-
dini vicdanen görevli hisset-
mesidir.

7- KORUMA:
Doğal ve insanların oluştur-
duğu çevre kaynaklarının
(madenler, su, ormanlar,
balık yatakları, vahşi yaşam
vb. ) tükenme ve israfa karşı
ve aynı zamanda güzelliğinin
bozulmaması amacıyla ko-
runması, yönetimi ve akılcı
kullanımıdır.

8- KARBONDİOKSİT:
Yeterli oksijen koşullarında
fosil yakıtların yanmasıyla GOCOY OYUNU
oluşan, atmosferde mevcut
bir bileşik. Soluduğumuz ok- Artvin’in Şavşat ilçesinde ortaya çıkan gocoy oyunu, geniş
sijeni yayan klorofilli bitkiler bir alanda erkek çocuklar arasında 30-40 cm uzunluğunda
için gerekli olup kendi başına tahta sopa ve 10-15 cm. boyunda silindir şeklinde küçük bir
zehirli değildir, ancak yoğun tahta parçasından imal edilen “Gocoy” ile oynanır.
haldeyken boğucu olabilir.
En az 4, en fazla 8 kişiyle oynanan gocoy oyununa
başlamadan önce fazla derin olmayan bir çukur kazılır ve
9- YENİLENEBİLİR gocoy çukurun başına dikilir. Ardından ebe seçimi yapılır.
ENERJİ: Ebe, yazı tura yoluyla ya da oyuncuların ellerindeki sopaları
Güneş enerjisi, rüzgar enerji- sırayla gocoya atıp, vurmaya çalışmalarıyla belirlenir.
si, jeotermal enerji, su ener- Tüm oyuncular atışlarını gerçekleştirdikten sonra gocoya
jisi, biyokitle enerjisi, gelgit
enerjisi ve üretici nükleer vuramayan oyuncu ebe olur.
enerji reaktörleri gibi ken- Ebe ile gocoy arasındaki mesafe 8-10 metredir. Oyunda
diliğinden yenilenebilir, kul- amaç, diğer oyuncular tarafından sopalarla vurulup
lanmakla eksilmeyen enerji uzağa atılan gocoyun ebe tarafından ayak ve sopasının
kaynaklarıdır. yardımıyla çukur başına getirilmesi, daha sonra ebenin
gocoyu eline alıp çukura atması ve yeni bir ebe seçmesidir.
Ebe başarılı olursa, ebelikten kurtulur ve yeni bir ebe seçer.
10- ÇÖLLEŞME: Ebe başarılı olamadığı takdirde, çukurun içine sopalarını
Genellikle aşırı otlatma, yay- koyup birer nöbetçi edasıyla bekleyen diğer oyuncular
gın ormansızlaştırma ya da gocoyu istedikleri uzaklıkta bir tarafa atarlar. Oyun bu
aykırı tarım ve sulama uygu- şekilde devam eder.
lamaları sonucunda toprağın Oyunun sonunda herhangi bir ceza veya ödül yoktur.
çöl haline gelmesi sürecidir..
Kaynak: Türkiye de 2004 Yılında Yaşayan Geleneksel Çocuk Oyunları
Hazırlayanlar: Prof. Dr. Öcal Oğuz, Araştırma Görevlisi Petek Ersoy
Bu kitap Gazi Üniversitesi Türk Halk Bilimi Merkezi Yayınıdır. 2005

92 | ÇEVRE ve ŞEHİR | OCAK 2013