Page 262 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Özel Sayı
P. 262

Doğanın Şehirdeki Ayak İzleri; Kentsel Isı Adası Etkileri ve Bu Etkilerin
                             Azaltılmasında Ağaçlandırma Çalışmalarının Rolü

            Tablo 1: Aşırı sıcakların sağlığa doğrudan etkileri ve sebep olduğu muhtemel hastalıklar

                              Sıcak Stresi: KIA, yaz aylarında aşırı sıcaklık artışlarına neden
                             olabilir. Bu durum, özellikle yaşlılar, çocuklar ve kronik hastalığı
                 Sıcaklık    olan bireyler için sıcak stresi, bayılma, dehidrasyon gibi sağlık
              Kaynaklı Sağlık   sorunlarına yol açabilir. Sıcak Çarpması: Yüksek sıcaklıklar,
                Sorunları       vücudun kendini soğutma mekanizmalarını aşarak sıcak
                              çarpmasına neden olabilir. Sıcak çarpması tedavi edilmezse
                                     ölümcül olabilir (Luber & McGeehin, 2008).
                              Hava Kirliliği: KIA etkisi, şehirlerde hava kirliliğini artırabilir.
                              Sıcaklık yükseldikçe, ozon ve diğer zararlı gazların oluşumu
                             artar. Bu da astım, bronşit ve diğer solunum yolu hastalıklarını
              Solunum Yolu   tetikleyebilir. Partikül Madde Kirliliği: Daha sıcak şehir atmosferi,
               Hastalıkları
                            havadaki partikül maddelerin (PM2.5 ve PM10) konsantrasyonunu
                            artırarak, solunum ve kardiyovasküler hastalık riskini yükseltebilir
                                                (Bell vd., 2004).

                              KIA’nın neden olduğu yüksek sıcaklıklar, kalp krizi ve felç gibi
             Kardiyovasküler  kardiyovasküler olayların riskini artırır. Aşırı sıcaklar, kalp üzerinde
               Hastalıklar  ekstra stres yaratır ve bu da özellikle yaşlılar ve kalp hastalığı olan
                                    bireyler için tehlikelidir (Basu & Samet, 2002).
                             Yüksek sıcaklıklar, vektör kaynaklı hastalıkların yayılmasını teşvik
                 Bulaşıcı   edebilir. Özellikle sivrisinekler, sıcak iklimlerde daha fazla çoğalır
               Hastalıkların   ve bu da sıtma, Zika virüsü ve dengue gibi hastalıkların yayılma
                Yayılması     riskini artırır. KIA’nın yüksek sıcaklıkları, bu hastalıkların daha
                              yaygın hale gelmesine neden olabilir (Hopp & Foley,2001).
                              Yüksek gece sıcaklıkları, insanların yeterince serinlemelerini
                             zorlaştırarak uyku kalitesini olumsuz etkileyebilir. Kalitesiz uyku,
                  Uyku
               Bozuklukları   hem fiziksel hem de zihinsel sağlık üzerinde olumsuz sonuçlar
                                doğurur. Psikolojik Stres ve Depresyon: Aşırı sıcaklıklar,
               ve Psikolojik   anksiyete, depresyon ve diğer ruh sağlığı sorunlarını artırabilir.
                 Etkiler
                            Özellikle uzun süreli sıcak hava dalgaları sırasında psikolojik stres
                                seviyesi önemli ölçüde yükselebilir (Smolander, 2002).
                             KIA etkisi, genellikle düşük gelirli toplulukları daha fazla etkiler.
                 Sağlık     Çünkü bu bölgelerde daha az yeşil alan, daha fazla beton yapı ve
               Eşitsizlikleri   enerji verimliliği düşük konutlar bulunur. Bu da bu toplulukların aşırı
                             sıcaklardan daha fazla etkilenmelerine yol açar (Reid vd., 2009).
               Kentsel Isı Adası etkisi halk sağlığı üzerinde kalıcı ve geniş kapsamlı etkiler
            yaratabilir. Bu nedenle, şehir planlaması ve mimari düzenlemelerle KIA etkisinin
            azaltılması,  sağlıklı  kent  yaşamı  için  kritik  önemdedir.  KIA’nın  neden  olduğu
            çevresel ve sağlık üzerindeki olumsuz etkilerin hafifletilmesine yönelik yaklaşımlar,
            yalnızca şehir sakinlerinin yaşam kalitesini yükseltmekle kalmaz, aynı zamanda
            iklim değişikliğinin etkilerine karşı da dirençli kentlerin oluşumunu destekler.


               2.2. Kentsel Isı Adasının Su Kaynaklarına Etkisi

               Isı  adasının  oluştuğu  bölgelerdeki  sıcaklık  farlılıkları,  iklimden  kaynaklı
            oluşan küresel ısınmadan dolayı daha da artma eğilimindedir.


                                                                              261
                                                                      Özel Sayı / 2024
   257   258   259   260   261   262   263   264   265   266   267