Page 263 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Özel Sayı

Isı adasının oluştuğu bölgelerdeki sıcaklık farlılıkları, iklimden kaynaklı oluşan
küresel ısınmadan dolayı daha da artma eğilimindedir. Giderek artan nüfus
yoğunluğu, yerleşim alanlarındaki hızlı yapılaşma ve yeşil dokunun azalması
ısı adalarının oluşumuna ve etkilerinin büyümesine yol açmaktadır. Nüfus
oranındaki artış ve su kaynaklarının yanlış kullanımı ile tarımsal sulamadaki
kaynakların verimsiz kullanımı nedeniyle hem kentlerde hem kırsal alanlarda
suya duyulan ihtiyaç her geçen gün artmaktadır (TMMO, 2023).
Yeraltı sularının seviyesindeki azalma neticesinde suyun gittikçe daha
derinlerden elde edilmesi zorunda kalınmaktadır. Betonarme mimarideki
artış eve asfalt malzemelerinden kullanım artışı ve yağmur suyu geçirimsiz
malzeme kullanılması, teknik konularda kapasite eksikliği, çeşitli nedenlerle
beton içeren çözümlere olan yatkınlık, yağmur suyunun, minerallerin toprak ile
buluşmasına engel olmakta ayrıca yeraltı sularının beslenememesine neden
olmaktadır (TMMO, 2023).
Küresel ısınmanın etkisi ile kentsel ısı adası etkisi de şiddetlenecek ve
suya olan istek artacaktır. Suyun azalması, kuraklığa ve tarım ve hayvancılıkta
sıkıntılar yaşanmasına ve bunun sonucunda gıdaya ulaşmada da zorlukları
beraberinde getirecektir (Santamouris, 2015).
Yetişkin bir ağaç, topraktan bir günde 1.650 kg suyu transpo-evaporasyon
(bitkinin su tüketimi ve buharlaşma ile yitirdiği su toplamı) yolu ile alır ve
buharlaştırır. Böylece bulunduğu çevreyi 2-3 ℃ soğutabilir, gölgeleme etkisi
ile beton ve taş yüzeylerin serin kalmasını sağlar. Yeşil alanların azalması, enerji
tüketiminin artması ve motorlu taşıtların yaydığı ısı, kentsel ısı adasını tetikleyen
başlıca faktörlerdir (Santamouris, 2015). Bu bağlamda Kentsel Isı Adasının Su
Kaynakları Üzerindeki Etkileri aşağıdaki tabloda sıralanmıştır (Tablo 2).

Tablo 2: Kentsel Isı Adasının Su Kaynakları Üzerindeki Etkileri

Kentsel ısı adasının sıcaklıkları yükseltmesiyle birlikte suya
olan talep artar. Özellikle sıcaklıkların aşırı derecede arttığı yaz
aylarında soğutma sistemlerinin kullanımı, peyzaj sulaması ve
Artan Su Tüketimi
kişisel su tüketimi artış gösterir. Bu durum, yerel su kaynakları
üzerindeki baskıyı artırır (Oke, 1982). Kurak bölgelerde bu etki,
su kaynaklarının daha hızlı tükenmesine neden olabilir.

Kentsel ısı adası, yerel iklimin özelliklerini değiştirerek yağış
modellerini etkileyebilir. Artan sıcaklıklar, buharlaşmayı
hızlandırarak su döngüsünde bozulmalara yol açar. Ayrıca
Yağış ve Su kentsel bölgelerde daha yoğun yağışlara sebep olabilir. Yoğun
Döngüsü
yağışlar, ani sel olaylarına yol açabilir ve şehir altyapısının zarar
görmesine neden olabilir (Grimmond, 2007). Bu süreç, su
kaynaklarının sağlıklı şekilde yönetilmesini zorlaştırır.

262 Çevre, Şehir ve İklim Dergisi