Page 261 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Özel Sayı

Bir diğer önemli faktör ise, atmosfere yoğun karbon salımıdır. Bacalardan,
araba egzozlarından vb. yayılan karbon gazları sadece küresel düzeyde değil
yerel düzeyde de sıcaklığı arttıran ciddi bir unsurdur. Üstelik, yüksek ve yoğun
yapılaşmaların olduğu kentlerde doğal hava koridorları engellenmekte ve
kirleticilerin dağılmasını olanaksız hale getirmektedir.
Kentsel Isı Adası etkisinin önemi, birçok çevresel, ekonomik ve sosyal faktör
üzerinde olumsuz etkisinin söz konusu olmasından kaynaklanmaktadır. Bu
etkilerin başlıcaları aşağıda sıralanmıştır;
• Enerji tüketiminde artış: Kentsel Isı Adası, özellikle yaz aylarında klimaların
kullanımını artırarak enerji tüketimini yükseltir (Bowler vd., 2010).
• Halk sağlığı üzerindeki olumsuz etkiler: Yüksek sıcaklıklar, kalp krizi,
solunum yolu hastalıkları, kronik hastalıklar ve diğer sağlık sorunlarını
tetikleyebilir (Pataki vd., 2011).
• Çevresel etkiler: Kentsel Isı Adaları, su kaynakları ve ekosistemler
üzerinde baskı oluşturur ve biyolojik çeşitliliği azaltır (Yadsıman, K., 2023).
Bu etkilerden halk üzerinde doğrudan etkiye sahip olan sağlık ve çevre ile
ilgili etkiler aşağıda irdelenmiştir.

2.1. Kentsel Isı Adası Etkisinin Halk Sağlığı Üzerindeki Etkisi

Sıcaklığın bir yerleşim alanında değişimi, o alandaki arazi yüzeyindeki çeşitli
varyasyonlardan anlaşılabilmektedir. Kentsel ısı adası yoğunluğunun daha
fazla hissedildiği yerler insanların genellikle yoğun olarak yaşadıkları merkezi
konumlu yerler, sanayi yoğun alanlar vb. bölgeler olarak ortaya çıkmaktadır.
Betonarme yapılar, asfalt yüzeyler, ağaç yoğunluğunun az olması ve insan
kaynaklı faaliyetlerin meydana getirdiği enerji yoğunluğu nedeniyle ortaya
çıkan bir olgu olan Kentsel Isı Adası halk sağlığı üzerindeki etkileri oldukça
ciddi ve çeşitli şekillerde ortaya çıkabilir (Yadsıman, 2023).
İnsan kaynaklı iklim değişikliğine bağlı meydana gelen ortalama
sıcaklıklardaki artışı, bölgesel ve zamansal sıcaklık dengelerinin değişime
uğramasına, mevsimler arasındaki sıcaklık farklarının artmasına ve belirli bir
alanda aşırı sıcak iklim şartları oluşumuna, başka bir bölgede soğuk ve yağışlı
iklim koşullarının meydana gelmesine neden olmaktadır. Böylelikle hem
sıcak hem de soğuk değerler arasında büyük farklılıklar ortaya çıkmaktadır.
İklim koşullarında meydana gelen bu tür değişimler ise insan sağlığı üzerinde
doğrudan etkilidir (Yasdıman, 2023).
Aşırı sıcakların sağlığa doğrudan etkileri ve sebep olduğu muhtemel
hastalıklar aşağıdaki şekilde sıralanabilir (Tablo 1).

260 Çevre, Şehir ve İklim Dergisi