Page 144 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 6

20 EYLÜL 2024 TARIHINDE TÜRKIYE’DE
MEYDANA GELEN ŞIDDETLI YAĞIŞ VE

SEL OLAYININ METEOROLOJIK ANALIZI
(TRABZON ILI, ARAKLI VE ÇEVRE ILÇELERI)

Batuhan Ateş YILMAZ
Barış ÖZGÜN - Edanur GÖZET

ÖZ
Ülkemizde yaşanan taşkın hadiseleri 1990’ların ortalarından bu yana artış göstermek-
tedir. Doğu Karadeniz Havzası topografik ve hidrometeorolojik yapısı nedeniyle sel
ve taşkınlardan en çok etkilenen bölgelerden biridir. 20 Eylül 2024 tarihinde Araklı
ve çevresinde meydana gelen kısa zamanda düşen yüksek miktarda konvektif sağa-
nak yağışlar selin ana nedenini oluşturmuştur (4 saat içerisinde 164 kg/m2 yağış ger-
çekleşmiştir). Bu çalışmada, belirtilen gün ve tarihte 12:00-15:00 GMT periyodunda
gerçekleşen şiddetli yağış meteorolojik olarak analiz edilmiştir. Yapılan incelemede;
Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün (MGM) Sayısal Hava Tahmini Şube Müdürlüğü
tarafından çalıştırılan Sayısal Hava Tahmini (SHT) ürünleri (ECMWF, AROME, ALARO,
EFI, EPS, WRF), SkewT-logP diyagramı, bazı kararsızlık indeksleri çıktıları (K indeksi
ve TT indeksi), NWC SAF bağlamında geliştirilen konvektif yağış yoğunluğu (CRR),
hızlı gelişen fırtına (RDT) ve bulut tepe sıcaklığı ve yüksekliği (CTTH) uydu ürünleri ve
Trabzon Meteoroloji Radarı görüntüleri materyal olarak kullanılmıştır. Trabzon-Arak-
lı’da gerçekleşen sel hadisesinin meteorolojik sebepleri bu materyaller kullanılarak
analiz edilmiş ve yorumlanarak açıklanmıştır. Süreklilik arz edecek şekilde denizden
beslenen sistem, yer seviyesindeki ısınma ve yukarı seviyelerdeki soğuma ile kon-
vektif faaliyetlerin başlamasına neden olarak yağışın oluşumu ve şiddetini arttırmıştır.
Sistemin yatay doğrultuda hiç hareket etmediği hemen hemen aynı bölge üzerinde
etkili olarak yağış bıraktığı görülmüştür.
Anahtar Kelimeler: Türkiye, Trabzon, Araklı, Sel, Taşkın, Şiddetli Yağış

Yıl 3 / Sayı 6 / Aralık 2024 143