Page 346 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 4

Türkiye’de Kentlerin İklim Dirençliliğini Arttırmak İçin Kentsel Özelliklerin
Parametre Haline Getirilmesine Yönelik Öneriler
3. İklim elemanlarına etki eden kentsel özelliklerin sınıflandırılması

Yukarıda anlatılanlardan hareket ederek; kentlerde iklim elemanları üzerinde
etkili olduğu bilinen özelliklerin tespitinin ve izleme ve değerlendirmesinin
yapılması için parametre ve veri setlerinin geliştirilmesi gerekmektedir. Buna
göre bu özellikler; kent formuna ait faktörler, insan faaliyetlerinin etkileri
ve kent büyüklüğünün etkisi olarak ele alınmıştır. Kentlerin bu özelliklerinin
etkisini etkili oldukları alan büyüklüğüne göre (Oke 1997; WMO 2023) mikro,
yerel, mezo (orta) ve bölgesel ölçek olarak sınıflandırmak mümkündür (Şekil 3).

Şekil 3. Işınımsal zorlamaya neden olan insan etkisi
(Oke 1997 ve WMO 2023’den uyarlanmıştır).
Bu ölçek büyüklüğüne göre takip edilmesi gereken parametreler ise Tablo
1’de verilmiştir. Buna göre mikro ölçekte dikkate alınan kentsel özellikler; cadde
/ sokak, bina ve bina yüzeylerine ait parametreleri kapsarken ilgili parametreler
bina yapı malzemelerinin özellikleri, bina yükseklikleri ve bina yükseklikleri ile
binalar arası mesafenin oranı olarak ele alınmaktadır. Yerel ölçek olarak ele
alınan kent bölümü ise cadde ölçeğinden başlayıp mahalle büyüklüğüne kadar
çıkan ve daha çok fiziksel engelleyicilerin etkisi altında kalan kent bölgeleri
olarak ele alınmaktadır. Yerel ölçekte etkili olan özelliklere ait parametreler;
bina taban alanlarının parsel büyüklüklerine oranı (taban alanı katsayısı; TAKS),
bina maksimum yükseklikleri ve yükseklik standart sapmalarıdır. Mezo (orta)
ölçek kapsamına ise kentte yoğun yapılaşmış alanlar girerken orta ölçekli
kentlerin tamamını kapsayan bir ölçek olarak görülmektedir. Bu ölçekte ele
alınan parametreler ise yine bina alanları, maksimum yükseklikleri ve standart
sapmalarıdır (WMO 2023).

Yıl 2 / Sayı 4 / Temmuz 2023 331