Page 30 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 4

Ülke Planlamada Kentsel Dönüşümün Yeri:
Türkiye Mekânsal Strateji Planı Örneği

Türkiye MSP çalışmalarında kentsel dönüşüme yönelik ele alınan hedef, strateji
ve eylemler kentsel dönüşümün uygulama amaçlarını, adımlarını ve araçlarını
ortaya koymak üzere düzenlenmiştir.
Ülkemizde 2023 yılı şubat ayında 14 ili kapsayan Kahramanmaraş ili merkezli
iki büyük deprem ve sonrasındaki süreç kentsel dönüşümün önemini bir
kez daha göstermiştir. Var olan yasal ve yönetsel çerçevenin etkin olarak
kullanılması ve afetlere karşı dirençli kentlerin oluşturulması adına planlama
faaliyetlerinin sağlıklı bir şekilde kurgulanması gerekmektedir. Türkiye MSP
kapsamında ortaya konulan hedeflerin kentsel dönüşüm uygulamalarının
sosyal, ekonomik ve ekolojik yönlerini bütüncül olarak kapsayıcı bir yaklaşımla
ele aldığı düşünülmektedir. Bu sayede, Türkiye MSP’nin alt ölçek planlara
etkileri sonucunda, kentsel dönüşümün planlama sistemi içerisindeki yerinin
sistematik bir noktaya gelebileceği ve uygulama aşamalarındaki sorunların
azalacağı öngörülmektedir. Buna ek olarak bütünleşik afet yönetimi
konusunda geliştirilen yöntemsel yaklaşım alt ölçekli planlama faaliyetlerinin
etkin yürütülmesi adına gerekli operasyonel altlığı da ortaya koymaktadır.
Bununla birlikte, Türkiye'deki kentsel dönüşüm uygulamaları, gelecekte
sürdürülebilir bir kentsel çevrenin oluşturulması için önemli bir fırsat
sunmaktadır. Bu uygulamaların gelecekteki kapsamını çerçevelemek adına
kentsel dönüşümün olası gelecek perspektifini çevresel, sosyal ve ekonomik
açılardan ele alınarak incelemek faydalı olacaktır. Çevresel açıdan, kentsel
dönüşüm projelerinin, çevresel sürdürülebilirliği desteklemesi gerekmektedir.
Bu bağlamda, enerji verimliliği, yenilenebilir enerji kullanımı, su yönetimi
ve atık yönetimi gibi çevresel konular, kentsel dönüşüm projelerinin önemli
bileşenleri olmalıdır. Sosyal açıdan, kentsel dönüşüm projelerinin, toplumsal
adaleti ve sosyal katılımı desteklemesi gerekmektedir. Kentsel dönüşüm
projelerinin, yerel halkın ihtiyaçlarına uygun olarak planlanması ve uygulanması
gerekmektedir. Ayrıca, kentsel dönüşüm projeleri sırasında, yerel halkın katılımı
ve görüşleri önemsenmeli ve proje sürecine dahil edilmelidir.
Son olarak, ekonomik açıdan, kentsel dönüşüm projelerinin, ekonomik
sürdürülebilirliği desteklemesi gerekmektedir. Bu noktada, kentsel
dönüşüm projelerinin, yeni istihdam alanları yaratması, ekonomik büyümeyi
desteklemesi ve bölgesel gelişimi teşvik etmesi önemlidir. Buradan hareketle
mevcut kentsel dönüşüm uygulamalarının iyileştirilmesi, alt ölçekli planlarda
kentsel dönüşümün daha etkin kullanılması ve kentsel dönüşüm süreç ve
aktörlerinin daha tanımlı hale getirilmesi önemli bir gereklilik olarak öne
çıkmaktadır. Türkiye MSP kapsamında kentsel dönüşüm bağlamında ortaya
konulan hedef, strateji ve eylemlerin bu gerekliliğe yanıt verecek altlığı ortaya
koyacak potansiyeli barındırmaktadır.

Yıl 2 / Sayı 4 / Temmuz 2023 15