Page 200 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 4

Kahramanmaraş Depreminde Hasar Tespit Çalışmaları Üzerine
Bir Değerlendirme

14.04.2014 tarih ve 7663 sayılı Hasar Tespit Genelgesi ekinde hasar tespit
sürecince kullanılacak formlar oluşturulmuş ve hasar dereceleri açıklanmış olup;
bu hasar dereceleri aşağıda yer almaktadır (Hasar Tespit Genelgesi, 2014).
Hasar dereceleri aşağıdaki şekilde tanımlanmıştır.
Hasarsız: Doğal afet nedeni ile herhangi bir hasar görmeyen yapı,
Az Hasarlı: İnce sıva çatlakları sıva dökülmeleri duvarlarda 1-4 mm
genişliğinde ince çatlaklar, dolgu ve kalkan duvarlarda 10 mm’ye kadar
çatlaklar ve kısmi dökülmeler,
Orta Hasarlı: Taşıyıcı duvarlarda 5-10 mm genişlikte önemli çatlaklar, bölme
kalkan ve dolgu duvarlarda kısmi yıkılma ve ayrılmalar,
Ağır Hasarlı: Taşıyıcı duvarlarda 10 mm’den geniş ve yaygın kesme
kırılmaları, bina köşelerinde ayrılma ve ezilmeler, konik biçimde dökülmeler,
binanın düşeyden ayrılması,
Yıkık: Bina taşıyıcı sisteminde kısmen veya tamamen yıkılmalar, çatının
kısmen veya tamamen göçmesi.
Ayrıca;
Çok Ağır Hasarlı (Acil Yıkılacak Binalar): Deprem nedeniyle binanın taşıyıcı
elemanlarının büyük oranda kalıcı yer değiştirerek kısmen veya tamamen yıkıldığı
binalardır. Hiçbir şekilde kullanılması mümkün olmayan bu binaların içine girilemez
ve eşyaların tahliyesi gerçekleştirilemez. Genel artçı depremlerin bitiminde bu
bina enkaz şeklinde kaldırılır (Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği, 2018).

Hasar tespitte kullanılan semboller ise aşağıda Tablo -1 de verilmiştir.

Tablo-1 Hasar Sembolü ve Tipleri (İlki, Demir, Cömert, & Halıcı, 2023).

Hasar sembolü Hasar Tipi Çatlak Genişliği (w) Basınç Hasarı Biçimi

0 Hasarsız - -
A Az hasarlı w≤0,5mm -

B Orta 0,5mm≤ w ≤3mm Kabuk ezilmesi
C Ağır - Kabuk atması

Donatı burkulması
D Çok ağır -
çekirdek ezilmesi
Afet sonrasında kriz yönetimi aşamasında, hasar tespit ve enkaz yönetimi
çalışmaları ayrı bir önem taşımaktadır. Hasar tespit, 7269 sayılı Kanun uyarınca
hak sahipliği işlemlerine esas teşkil etmekte olup, vatandaşlara sağlanacak

Yıl 2 / Sayı 4 / Temmuz 2023 185