Page 169 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 4

Fred Barış Ernst - İbrahim Yenigün

2020 yılında Şanlıurfa iline bağlı Harran İlçe Belediyesinin desteğiyle ilçe için
tarım ve turizm sektörü ağırlıklı olmak üzere kalkınma senaryolarının belirlenmesini
amaçlayan bir proje başlatılmıştır. Proje, tüm dünyada görülen COVID-19
pandemisi sürecinde gerçekleştiğinden planlanan çalıştayı, katılımcıların fiziksel
varlığı ile gerçekleştirmek mümkün olmamıştır. Bunun yerine, ZOOM platformu
üzerinden öğrencilerin ve farklı bölümlerden akademisyenlerin birlikte çalıştığı,
simüle edilmiş atölye çalışmaları sırasında geliştirme senaryoları oluşturulmuş
ve tartışılmıştır. “Bağdaştırıcı Olmayan 2050” ve “Erken 2050” olmak üzere
iki geliştirme senaryosu üretilmiştir. İlk senaryo, “her zamanki gibi” olarak
nitelendirilen verimli toprakların ve tarihi alanların yerleşim yerleri tarafından
sürekli olarak ele geçirildiğini ortaya koymuş, ikinci senaryo ise bölgenin kültürel
mirasına dayalı turizm potansiyelini ortaya çıkaracak ve daha sürdürülebilir tarım
uygulamalarının gerçekleşeceği senaryoyu belirlemiştir. Bu farklı senaryoların
neden olduğu arazi kullanımının mekânsal örüntüsündeki büyük fark, Şekil 3.’teki
iki haritada açıkça görülmektedir. Bu projede yine ArcGIS, açık kaynaklı GIS QGIS
ve Geodesign platformu GeodesignHub kullanılmıştır. Geodesign metodolojisi
çerçevesinde iş birliğinin ağırlıklı olarak ZOOM platformu üzerinden sağlanması
bu projenin sonuçları, proje faaliyetlerinin hızı ve genel performansı üzerinde
ciddi etkiler oluşturmuştur.
Halihazırda Harran Üniversitesi, Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi kapsamında
yürütülen imar planı çalışmalarına destek vermektedir. Bu kapsamda, mera
olarak kullanılan arazilerin ve diğer tarımsal faaliyetlerin (özellikle antep
fıstığı yetiştiriciliği) dönüşümünün önlenmiş olması amaçlanmaktadır.
Ayrıca sel ve deprem gibi afetlere ait kararların, mevcut gelişim alanlarının
seçiminde ve planlanmasında ön planda tutulması da sağlanmış olacaktır.
Böylece gelecekte, alüvyonlar üzerine yüksek katlı binaların inşa edilmesi gibi
istenmeyen gelişmelerin önüne geçilmiş olacaktır.

Şekil 3. Harran İlçesi için gelişim senaryoları (a: Bağdaştırıcı olmayan 2050, b: Erken 2050)

154 Çevre, Şehir ve İklim Dergisi