Page 70 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 3

Uluslararası Çevre Hukukunda Sürdürülebilir Kalkınma

verilmese de, ilk işaret eden uluslararası yargı ve sözleşme, 1893 tarihli Pasific
Fur Seal Tahkimi ve 1946 tarihli Uluslararası Balina Avcılığı Sözleşmesi’dir.
Sürdürülebilir kalkınma ilkesinin ismen ilk kez bir uluslararası metinde anılması
ise, 1985 tarihli Doğanın ve Doğal Kaynakların Korunması hakkında ASEAN
Sözleşmesinde gerçeklemiş, ilkenin tanımının uluslararası düzeyde yapılması
ise 1987 tarihli Brundtland Raporunda gerçekleşmiştir.
Sürdürülebilir kalkınma kavramına, yukarıda da ifade edildiği üzere, öncelikle
beyanname ve karar gibi esnek hukuk belgelerinde yer verilmeye başlanmış,
1990’lı yılların başında ise bağlayıcı nitelik taşıyan uluslararası antlaşmalara
adapte edilmiştir.
Uluslararası metinlerde ilk görünümlerinden günümüze kadar gelişim
içinde olan sürdürülebilir kalkınma kavramı, her ne kadar muğlak yapısı
ve farklı gelişmişlik seviyesindeki ülkelerce nasıl uygulanacağı konusunda
eleştirilmekte olsa da uluslararası çevre hukukunda yer bulmaya devam
etmiştir. Esnek hukuk alanlarında tanımlanıp, antlaşmalarla nasıl uygulanacağı
şekillenmekte olan sürdürülebilir kalkınma kavramı, birçok devlet ve uluslararası
örgüt tarafından kabul edilmesi ve karar alım süreçlerinde dikkate alınmasıyla
normatif bir değer taşıdığı kabul edilmesi gereken bir olgudur. 1987 tarihinde
tanımının yapıldığı Brundtland Raporu’ndan günümüze ise sürdürülebilir
kalkınma kavramına değinmeyen bir bildiri, antlaşma veya çevre hukuku
çalışması bulmanın neredeyse imkânsız oluşu ise kanaatimizce sürdürülebilir
kalkınmanın uluslararası çevre hukukunun genel ilkelerinden biri olarak kabul
edilmesini gerekli kılmaktadır.
Kaynakça

Abdiraimov, M. (2016), “Sürdürülebilir Gelişme Yaklaşımında Yeşil Ekonominin
Önemi”, Uluslararası Yönetim ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3:6, ss. 29-39.

Anderson, T. L. ve Leal, D. R. (1991), Free Market Environmentalism, San Francisco:
Pacific Research Instute for Public Policy.

Bahçeci, D. (2016), Sera Gazı Emisyonları: Türkiye, https://yesilgazete.org/
blog/2013/04/01/sera-gazi-emisyonlari-turkiye/ (18.08.2016- Son Erişim Tarihi:
4.12.2022).
Beyerlin, U. (2007), “Different Types of Norms in International Environmental Law:
Policies, Principles and Rules”, Oxford Handbook of International Environmental
Law, New York: Oxford University Press, ss. 425-448.

Biede, H. J. (2015), Macroeconomic: Theory and Practise (1. Baskı), Kopenhagen:
Hans Reitzels Forlag.

Yıl 2 / Sayı 3 / Ocak 2023 55