Page 43 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 3

Ruşen Keleş

kaynakların en uygun bir biçimde kullanılması ve korunması, ülkenin bitki ve
hayvan varlığı ile doğal ve tarihsel zenginliklerinin korunması ve su, toprak ve
hava kirlenmesinin önlenmesi” olarak belirlemiştir. 2006 yılında yürürlüğe giren
5491 sayılı yasanın amaç maddesindeyse, “Bütün varlıkların ortak varlığı olan
çevrenin sürdürülebilir çevre ve sürdürülebilir kalkınma ilkeleri doğrultusunda
korunması sağlamak” ulusal çevre politikamızın amacı olarak tanımlanmıştır.
Çevre Yasasının dayandığı temel ilkeler şu noktalarda toplanabilir:

• Çevrenin korunması ve kirliliğin önlenmesi konusunda herkese bir
sorumluluk düşmektedir.
• Çevrenin korunması, bozulmasının önlenmesi ve kirliliğin giderilmesi
konularındaki her türlü çalışmalarda, Bakanlığın, yerel yönetimlerin, meslek
kuruluşlarının, birliklerin ve sivil toplum örgütlerinin işbirliği yapmaları
gerekir.
• Arazi ve kaynak kullanımı kararlarını veren yetkili kuruluşlar, karar
alma süreçlerinde sürdürülebilir kalkınma ilkesine uygun hareket etmekle
yükümlüdürler.
• Yapılması söz konusu olan her yatırımın sağlayacağı ekonomik ve
toplumsal yaralarla çevre değerleri üzerinde yaratacağı etkiler sürdürülebilir
kalkınma ilkesi çerçevesinde bir değerlendirmeye konu yapılmak zorundadır.
• Çevre politikasının oluşturulmasında katılım ilkesine uyma zorunluluğu
vardır.
• Tüm etkinliklerde atık oluşumunu kaynağında azaltmak ve atıkların
yeniden kullanılmasını sağlayan çevre ile uyumlu teknolojiler kullanmak
şarttır.
• Kirlenmenin ve bozulmanın önlenmesi, azaltılması, giderilmesi ve
çevrenin iyileştirilmesi için yapılacak harcamalarda kirletenin ödemesi
ilkesi benimsenmiştir. Çevreyi kirletenler ve çevreye zarar verenler yol
açtıkları kirlenme ve bozulmadan doğan zararlardan dolayı kusur koşulu
aranmaksızın sorumludurlar. (Kusursuz sorumluluk).
• Çevre sorunlarının kesin çözümünün çevre değerlerine sahip
çıkabilecek bir çevre bilincine sahip yurttaşların yetiştirilmesinde saklı
olduğu bir gerçektir. Bu amaçla, Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı örgün eğitim
kurumlarının ders izlencelerinde çevre ile ilgili konulara yer verilmesi kuralı
konmuştur. Ayrıca, radyo ve TV izlencelerinde çevrenin önemine ve çevre
bilincinin geliştirilmesine yönelik konulara yer verilmesi ilkesi de getirilmiştir.
• Çevreyi bozan ve kirleten bir etkinlikten zarar gören ya da haberli
kılınanların yönetim mercilerine baş vurarak bu tür etkinlikleri durdurma
isteminde bulunabilecekleri yasa kuralıdır.

28 Çevre, Şehir ve İklim Dergisi