Page 275 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 3

Cihan Erçetin

Ankara için bisiklet kullanımının önündeki engeller nedeniyle bisiklet
kültürünün oluşumu tam olarak başlayamamıştır. Bu engeller; mevcut bisiklet
yolu altyapısının ve park yerlerinin yetersizliği, değişken hava koşulları, birbirine
uzak kentsel kullanımlar nedeniyle yolculuk mesafelerinin uzun olması, yol
üzeri düzensiz otopark oluşumları, düşük hava kalitesi ve son olarak da bisiklet
kullanımının bir kentsel ulaşım türü olarak değil serbest zaman eğlence
ve spor aracı olarak görülme algısı olarak sıralanabilir (AMM, 2020). Bunun
yanında kentte bisiklet park yerlerinin sınırlı sayıda ve kapsamda olması da bu
engellerden biridir.
Türkiye’de bisiklet kullanımının ilk kez yasal bir dayanağa kavuştuğu adım
2019 yılı sonunda son hali yürürlüğe giren Bisiklet Yolları Yönetmeliği’dir. Bu
yönetmeliğin temel amacı, bisikletin serbest zaman eğlencesi olarak kullanımının
yanında ulaşım amacıyla da kullanılabilmesini sağlamak üzere bisiklet yollarının
ve bisiklet park istasyonlarının planlanması, projelendirilmesi ve yapımına ilişkin
usul ve esasları belirlemektir (Bisiklet Yolları Yönetmeliği, 2019).
Ülke genelinde bisiklet yolu planlamasına yönelik ilk adım Çevre ve Şehircilik
Bakanlığı’nın ‘Şehirlerarası Ulaşım ve Turizm Amaçlı Bisiklet Yolları Masterplan
Projesi’dir. Bu sistemle uzun mesafeli daha büyük bir bisiklet ağının parçası
olarak kentleri birbirine bağlamak amaçlanmaktadır. Ankara da bu ağın önemli
bir parçasıdır.
Bütüncül bisiklet yolu planlamasında kent özelinde ilk adım, Ankara’da
önemli bisiklet grupları, akademisyenler ve uygulayıcı paydaşların katılımı ile
EGO koordinasyonuyla planlama aşaması gerçekleştirilen Ankara Bisiklet Yolu
Projesi’dir. Emek/Bahçelievler/Ulus, Dumlupınar Bulvarı Bölgesi, Ümitköy/
Etimesgut, Batıkent ve Eryaman bölgeleri olarak beş ayrı etap şeklinde
planlanan toplam 53.7km’lik bisiklet yolu ağı büyük oranda üniversiteleri
toplu taşıma istasyon ve duraklarına ve yerleşim alanlarını toplu taşımaya
bağlayan çeşitli güzergâhlardan oluşmaktadır (EGO, 2022). Bunun yanında
2022 yılı içerisinde ilk istasyonları kurulan ‘Elektrikli Bisiklet Paylaşım Sistemi’
uygulaması da gerçekleştirilmektedir.
Ankara için bisiklet ağının bisiklet paylaşım sistemleri ve bisiklet park yerleri
ile birlikte toplu taşıma ile tam entegre olarak planlandığı en kapsamlı adım
2021 yılı sonunda projelendirmesi tamamlanan ‘Ankara’da Entegre, Motorsuz
ve Çok Modlu Ulaşım için Bisiklet Stratejisi, Masterplanı ve Pilot Uygulama
Projesi’dir. Bu proje Küresel Geleceğin Şehirleri Programı kapsamında, Birleşik
Krallık Dışişleri ve Kalkınma Bakanlığı (FCDO) ile Birleşmiş Milletler İnsan
Yerleşimleri Programı (UN-Habitat) fonu tarafından desteklenen ve toplamda
275 kilometre uzunluğunda bisiklet yolu ağı planını içermektedir. Bunun yanı
sıra mevcut yasal, çevresel demografik durumun tespiti, bisiklet paylaşım
sistemleri, bisiklet park yerleri politikası, park et-devam et sistemleri yaklaşımı,

260 Çevre, Şehir ve İklim Dergisi