Page 138 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 3

Mars’dan Dünya’ya Olası Antik Yaşamın İzleri:
Salda Gölü Mikrobiyal Ekolojisi ve Korunması Üzerine Değerlendirme

Jezero kraterinde yer alan karbonat ünitelerinin mineralojik ve morfolojik
özellikleri, bu yapıların oluşum şekillerinin Salda Gölü ile benzer olabileceğini
göstermektedir (Garczynski vd., 2020). Son on yıldır, Dünya’daki Mars’a benzer
ekosistemleri araştıran NASA, bu karbonat birimlerinin oluşumuna dair
bilimsel verileri göz önüne alarak Salda Gölü’nün Mars Jezero Krateri’ndeki
eski göl ortamına mineralojik ve jeolojik içerik bakımından önemli oranda
benzerlik gösteren yeryüzündeki tek göl olduğunu belirtmiş ve Salda Gölü’nü
Mars-Jezero Krateri ile analog olarak kabul etmiştir (Garczynski vd., 2019).
Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi’nin (NASA) resmi internet sitesinde
yayımlanan fotoğrafta Jezero Krateri ve Salda Gölü benzerliği belirtilmiştir
(Şekil 4). Bu benzerlik, Salda Gölü’nü Mars’taki olası biyolojik izlerin araştırılması
sırasında Dünya’daki analog ortamların mikrobiyal çeşitliliğinin incelenmesi
noktasında kilit bir alan haline getirmektedir (Garczynski vd., 2019).

a) b)

Şekil 4. (a) Salda Gölü (2020) (b) Jezero Krateri (NASA, 2017)
Salda Gölü, Burdur ili Yeşilova ilçesine bağlı olup Burdur’un kuzeybatısında
yer alan alkali bir göldür. Salda Gölü; Acıgöl, Burdur Gölü, Yarışlı Gölü ve
Akgöl gibi göllerin bulunduğu Türkiye’nin Göller Bölgesinde yer almaktadır.
45 km ’lik yüz ölçümüne sahip olan Salda Gölü, Türkiye’nin en derin tatlı su
2
göllerinden biridir. En derin yeri yaklaşık 200 metredir. Gölün belirgin ve kalıcı
bir yüzey akıntısı yoktur ve ağırlıklı olarak meteorik sularla beslenmektedir
(Braithwaite & Zedef, 1995; Balci vd., 2018). Göle özel bir ekosistemde gelişen
hidromanyezit (sulu magnezyum karbonat) içerikli mikrobiyalitler (Şekil 5)
Salda Gölü’nün en karakteristik özelliğidir (İnce vd., 2021). Salda Gölü’ndeki
bu katmanlı, tortul yapılar karnabahar morfolojisine sahiptir (Şekil 6) ve fosil ve
canlı mikrobiyal toplulukları içerir (Balci vd., 2018).

Yıl 2 / Sayı 3 / Ocak 2023 123