Page 291 - Çevre Şehir İklim - Sayı 2

Hilal Tulan Işıldar - Özge Yalçıner Ercoşkun

çıkmaya hazır değilse, demografik değişimler ve hızlı kentleşme sosyal yapıları
istikrarsızlaştırabilir (Leitmann- Bartone- Bernstein, 1992: 131-140). İklim
değişikliği kaynaklı yaşanan ve güçlü bir itici faktör olan artan sıcaklıklar ve
düzensiz yağışlar, tarımsal geçim kaynaklarının uygulanabilirliğini azalttığı için
kırsal alanlardan şehirlere göçü tetiklemektedir (www.stimson.org, Erişim Tarihi:
03.06.2022). Kentsel yoksulluk, iklim değişikliğinin doğrudan ve dolaylı etkileriyle
ilgili tehlikelere en çok maruz kalan yerlerde yoğunlaşma eğilimindedir. Ekonomik
büyüme iklim şoklarına daha duyarlı hale geldikçe, nüfusun hasargörebilirliğini
arttıracaktır. Bu toplulukların yaralanma, mal kaybı ve gelir kaybı yaşamaları
muhtemeldir, bu da uyum sağlamalarını zorlaştırmaktadır. Bu nedenle,
demografik değişimler ve yoksulluk arasındaki kesişme, kıyı şehirlerindeki en
savunmasız topluluklar için hasargörebilirlik riskini arttırmaktadır (www.stimson.
org, Erişim Tarihi: 03.06.2022; Leitmann- Bartone- Bernstein, 1992: 131-140).
Kentlerin hasargörebilirliğini tespit etmek, iklim değişikliğine uyum ve
dirençlilik kapasitesini arttırmak için temel araçlardan biri haline gelen CBS;
uzun vadeli sürdürülebilir kalkınma hedeflerinin belirlenmesinde oldukça
önemlidir (Ercoskun, 2012, 1-13) Kıyı illerinde adaptasyon ve dirençliliği
arttırmak için son zamanlarda yapılan birçok çalışmada olduğu gibi bu
çalışmada da CBS; fiziksel, ekonomik, sosyal ve mekânsal problemlerin etki
düzeylerinin tespiti için temel araç olarak kullanılmıştır.

2. Materyal ve Metot

Bu çalışmada Türkiye’de denize kıyısı olan 28 ilin; hasargörebilirlik analizinin
yapılması amaçlanmaktadır. Bu kapsamda 28 kıyı ili için fiziksel, mekânsal,
ekonomik ve sosyal göstergelerden oluşan kıyı bilgi sistemi oluşturulmuştur.
Oluşturulan kıyı bilgi sistemindeki veriler; Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK),
Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Meteoroloji Genel Müdürlüğü,
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), Tarım ve Orman Bakanlığı,
Orman Genel Müdürlüğü, Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC)
kurum ve kuruluşları ile akademik çalışmalardan elde edilmiştir. Kıyı illerinin
hasargörebilirlik düzeyinin belirlenmesi CBS desteğiyle yapılmıştır. Analizlerin
yapılış aşaması şu şekildedir:
• Türkiye il haritası üzerinden sadece 28 kıyı ilinin bulunduğu yeni
Shapefile dosyası ArcGIS 10.7.1. programında oluşturulmuştur.
• 28 kıyı iline; oluşturulan kıyı bilgi sistemindeki gösterge verilerinin Excel
programında girişi yapılmıştır.
• Veri girişi tamamlandıktan sonra Excel yardımıyla oluşturulan veriler;
Join ve Relates işlemi ile ArcGIS ortamına ortak sütun olan kıyı il adları
kullanılarak aktarılmıştır.

277 Çevre, Şehir ve İklim Dergisi