Page 44 - Çevre ve Şehir Dergisi - Sayı 14
P. 44
GÖKYÜZÜNDE
DANSEDEN
RUHLAR
YA DA BÜYÜLEYİCİ
IŞIKLAR
Kuzey Kutbu'nda yaşayan ilk insanlar, "Au- nın manyetik alanı ile güneşten gelen yüklü yetik kutbun yakınlarında oluşan ışımalar
rora Borealis", yani Kuzey Işıklarının aslında parçacıkların etkileşimi sonucu ortaya çıkan tam 90 derece, fakat uzaktan kuzey ufkunu
gökyüzünde "danseden ruhlar" olduğuna ina- doğal ışımalar” olarak geçiyor. Bu olağanüstü yeşilimsi bir parlaklıkla, bazen de güneş alışıl-
nıyorlarmış. Zaten “Aurora” kelimesi Roma dans gösterisi ışımalar, genellikle geceleri mamış bir yönden doğuyormuş gibi soluk bir
Şafak Tanrıçasının isminden, “Boreas” ise gözlemleniyor, ağırlıklı olarak ozonosferde kırmızıyla aydınlatıyor. Yeşil ışık yayılması ise
Yunanca'da “kuzey rüzgârı” anlamına geliyor. meydana geliyor. Bu olgu yaygın olarak 60 ve bir saniyenin dörtte üçü, kırmızı ışık yayılması
Kuzey rüzgârına bu isim Pierre Gassendi ta- 72 derece kuzey ve güney enlemleri arasında iki dakikaya kadar bir süre alıyor. Yüksekli-
rafından 1621'de veriliyor. Bu yüzden bölgede görünüyor, bu da kuzey ve antarktik kutup ğe bağlı olarak renkler değişiyor. En yaygın
yaşayan yerli halk, bu ilginç olaya “Ruhların dairelerinin içine düşüyor. olarak yeşil ışık görülüyor, yeşili ise pembe,
Dansı” adını veriyor. Nitekim Avrupa'da orta (açık yeşil ve kırmızı karışımı), saf kırmızı,
çağlarda auroraların Tanrıdan işaretler ol- KUTUPLARDA BÜYÜLEYİCİ sarı (kırmızı ve yeşil karışımı) ve son olarak
duğuna inanılırmış. IŞIK DANSI da saf mavi takip ediyor.
Ancak bilimsel anlamda Kuzey Işıkları, “Kutup Kuzey ışıklarının görünme olasılığı, kuzey Kuzey Işıkları sıklıkla gündönümlerinde olu-
bölgelerinde gökyüzünde görülen, dünya- manyetik kutbuna yaklaştıkça artıyor. Man- şuyor ve kutuplarda meydana geliyor. Güçlü
42 | ÇEVRE ve ŞEHİR | ŞUBAT 2013
