Page 53 - index

Saadettin ÖKTEN kimdir?
1 Eylül 1942 tarihinde stanbulda
dodu. 1953 ylnda girdii
Vefa Lisesinden mezun
olduktan sonra stanbul Teknik
Üniversitesini kazanr. Yüksek
inaat mühendisi olmasna
ramen ehir ve medeniyet,
özellikle de slâm medeniyeti
konularndaki entelektüel
birikimiyle tannr. Çeitli
üniversitelerde Bilim Tarihi, Yap
Teknolojisi Tarihi, Kent Kültürü ve
Kent Estetii dersleri vermitir.
Prof. Dr. Sadettin Ökten
Mimar Sinan Üniversitesi emekli
öretim üyesidir.

tanesi ilevsel boyuttur. imize yarar. u Saadettin ÖKTEN: Birey veya toplum etkiler kendine benzetir, dönütürür. Bu-
bardakta su var. çiyoruz. u ie plastik. her kulland nesneye her eylemine veya radan kimlikle ehir ilikisine geçeceiz.
Burada da su var. çine koyup içiyoruz. Bir ürettii her nesneye kendi kimliini ve
de simgesel boyutu var. Nedir o? Bu ilevi tercihini yükler ve yanstr. stese de is- Refik TUZCUOLU: Hocam bu
yaparken bu madde bana ne söylüyor? temese de. Toplum veya birey, bu adeta eylemlerin, ehri ve toplumu
Bu da manevi boyutudur. Mesela bu bir istenmeden yaplan istem d bir hadise- dönütüren veçhelerini lütfeder
kristal sürahide olsayd, bu baka anlam dir. Seçerken, bakarken hatta bakmazsa- misiniz?
ifade edecekti. Bakn iler deimiyor. nz bile, bakn kendinize, insann bir özel- Saadettin ÖKTEN: Mademki eylemden
Anlam deiiyor. Bütün hareketlerimiz lii de udur; bir insan kendi kendisini bahsettik nesneden bahsettik, bunlar
mesela, u anda yanmda oturan rfan yarglayabilir. ki insan vardr bir insann konunun anlalmas için alt elemanlar...
hocamz benden bir ey istedi. Su istedi içerisinde. Niye benim böyle houma gi- Evet, bizim asli konumuz ehir. Eylem tek-
ve ben uraya koydum suyu. Suyu verdim diyor, niye böyle yapyorum? Birçok ce- rarlandkça nesne kullanldkça ehirde
hocamza. Veyahut buyurun hocam de- vaplar verir sonra. undan dolay bundan yaandkça sizi kendisine benzetir. imdi
dim. Ayn eylem fakat iki farkl mana... Ta- dolay... Yani kendi kimliinizi orada gös- bir toplum kendi kimliini yaamak ister.
vr deiiyor. Ruh deiiyor. te simgesel terirsiniz. Sizin eyleminiz tekrarlandkça, Hepimiz öyleyiz. Birisi bize kimliimizde
boyut kimlii ifade eder. Biz maddi boyut sizin huyunuz o tekrarlayana geçer. Si- olmayan bir olguyu dayatrsa, bundan
üzerinden veya eylem üzerinden simgeyi zin ürettiiniz nesne kullanldkça sizin o rahatsz oluruz. Niye? Çünkü iradi eylem-
okuruz. nsan dediimiz varlk bu iki olgu nesneyi üretirken öncelediiniz tercihler lerimizi engelliyorlar. Toplum da aynen
ile vardr. Birisi maddi boyutu... Mesela gi- o kullancya geçer. Sizin yaptnz e- böyledir. Eer toplum kendi kimliini
diyorsun AVMye ceket seçerken bakyor- hir yaandkça o ehrin üretilmesindeki kolay yayorsa sorunsuz yayorsa ey-
sun en ucuzuna, tabi bakacaksnz fakat tercihleriniz ehirde yaayan insanlara lemlerini bu kimlie göre rahatça gerçek-
güzeline... Nedir o güzel? Simge. Beni kim geçer. Maddenin dili yok ama eylemi var- letirebiliyorsa, hatta bu kimlii ihlal edici
nasl ifade edecek. levsel boyut üzerin- dr. Konumaz ama konuur. Eyleminizle, yani istediini yapabilme özgürlüü kst-
den simgesel boyut zuhur eder. O olma- ürettiiniz nesne ile veya ina ettiiniz lanyorsa kimlii ihlal edici koullar yoksa
dan söz konusu olmaz. ehir ile bakas üzerinde etkili olursu- önlenmise maddi yaps böyle düzen-
nuz. Bu eylem tekrarlandkça ve nesne lenmise bu ehre biz etik ehir diyoruz.
Refik TUZCUOLU: Hocam öyle kullanldkça ehir yaandkça bu arka Yani siz kimliinizi kolay yaayacaksnz,
bir sonuç çkarabilir miyiz? nsan, planda sizin kimliiniz ki orada kendini ama bu kimliin ihlalini engelleyecek
eya ile münasebetinde eyaya göstermitir, kendini tekrar üretir, yeniler tedbirler de bu ehirde alnm olacak.
kendi kimliini yüklemek ister mi? ve zenginletirir. Bakasn ve ötekini de Daha iyi anlalmas için birkaç örnek

51
Say 14 | Aralk 2016 | Çevre, nsan ve ehir