Page 152 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 6

20 Eylül 2024 Tarihinde Türkiye’de Meydana Gelen Şiddetli Yağış
ve Sel Olayının Meteorolojik Analizi (Trabzon İli, Araklı ve Çevre İlçeleri)

EPS, global ölçekte çalışarak her 0.5°x0.5° gridde toplam 51 tahmin sonucu
üretir. Bu çıktılar, parametrelerin yüzde dilimleri üzerinden gerçekleşme olası-
lıklarını belirlemektedir (MGM, 2008).

2.1.7 EFI (Extreme Forecast Index)
Şiddetli hava olaylarının tahmininde EPS modelinin 51 farklı tahmininin yanı
sıra, meteoroloji istasyonlarının geçmişe yönelik klimatolojik verileri de kulla-
nılmaktadır. İlk olarak, model alanındaki «model iklimine» göre eşik değerler
belirlenir. Daha sonra, EPS modelinin 51 tahmininden kaç tanesinin bu nok-
tada eşik değerinden fazla yağış tahmin ettiği belirlenmektedir. Örneğin, 51
tahminden 40’ının bir bölgede eşik değerinden fazla yağış öngörmesi duru-
munda, o bölgede ekstrem yağış gerçekleşme olasılığı %78 olarak hesaplanır.
Bu tahminler, grid bazlı görselleştirmelerle alansal olarak sunularak, ekstrem
hava olaylarının (parametre değerlerinin) hangi bölgelerde gerçekleşebileceği
tahmincilere gösterilir (MGM, 2008).

2.2 Uzaktan Algılama Ürünleri (Uydu Görüntüleri)
Uydular, atmosferdeki meteorolojik olayları gözlemlemek için kullanılan
uzaktan algılama cihazlarıdır. Dünya yörüngesinde sabit ve kutupsal olarak
hareket eden bu uydular, sensörleri sayesinde farklı meteorolojik koşulları öl-
çerek, doğal afetlerin etkilerini azaltmak amacıyla önceden analiz edilmesi-
ne olanak tanır (Erdi, 2015). Bu çalışmada kullanılan Convective Rainfall Rate
(CRR), Rapidly Developing Thunderstorms (RDT) ve Cloud Top Temperature
and Height (CTTH) ürünleri ham uydu verilerinden elde edilmiştir. Bu ürünler,
konvektif yapıları gözlemleyebilmek hususunda daha kullanışlı olmaları sebe-
biyle tercih edilmiştir.

2.2.1 Convective Rainfall Rate (CRR)
NWC SAF (Nowcasting and Satellite Application Facility) kapsamında geliş-
tirilen CRR (Konvektif yağış oranı) algoritması, IR, WV, VIS-N ve MSG SEVIRI ka-
nallarını ve hem SEVIRI hem de Radar verilerinden üretilen kalibrasyon analitik
fonksiyonlarını kullanarak konvektif sistemlerdeki yağış oranlarını tahmin eder.
Bu ürün, tahmincilere yağış ihtimali ve konvektif faaliyetleri izleyebilmek için
oluşturulmuş bir uydu ürünü olup yağış bulutları, hızlı gelişen gök gürültülü fır-
tınalar ve bulut türü gibi diğer NWC SAF ürünlerini desteklemektedir (Martin
& Martinez, 2010; Rodríguez vd., 2013).

2.2.2 Rapidly Developing Thunderstorms (RDT)
Hızlı Gelişen Fırtına (RDT) ürünü, Météo-France tarafından SAF Nowcasting
(EUMETSAT) kapsamında geliştirilmiştir. Bu ürün, şiddetli konvektif sistemlerin

Yıl 3 / Sayı 6 / Aralık 2024 151