Page 150 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 4

Kent Planlama Perspektifinden İklimin Geleceğine İlişkin
Mekânsal Öngörüler: Antalya Havzası Örneği

ile 30m × 30 m mekânsal çözünürlükte iklim haritaları oluşturulmuştur.
Senaryolara dayalı veriler ise küresel iklime ilişkin büyük veriyi sağlayan
WorldClim veri kaynağı olarak kullanılmıştır. Veriler indekslerin formüllerinde
tanımlandığı gibi yıllık ortalama değerleri kapsamaktadır. İklim tiplerinin
değişimi Lang (LE), Emberger (EE) ve De Martonne (DME) olmak üzere üç
farklı iklim indeksine göre belirlenmiştir. Bunlardan Lang (1990), Denklem 1’e
göre hesaplanmaktadır. İklim sınıflandırmasında çöl sınıfını içermesiyle diğer
indekslerden ayrılmaktadır. Lang indeksi aşağıdaki formüle dayanmaktadır.
Burada P, yıllık ortalama toplam yağış (mm) ve Ta yıllık ortalama sıcaklıktır (° C)
(Lang, 1920; Elagib and Addin Abdu 1997; Ashraf vd., 2014).

(1)
De Martonne İndeksi aşağıdaki formüle dayanmakta olup, burada P,
yıllık yağış miktarı (mm) ve T, yıllık ortalama sıcaklıktır (°C) (Mavrakis and
Papavasileiou, 2013):

(2)
Bir alanın sıcaklık ve yağış değerlerine dayanan, Emberger (1933) İklim
sınıflandırması Denklem 3’tedir. Burada M, en yüksek sıcaklık değerine sahip
ay verilerinin ortalaması (°C), m en düşük sıcaklık değerine sahip ay verilerinin
ortalaması (°C) ve P yıllık ortalama yağıştır (mm) (Gavilán, 2005; Savo vd., 2012).

(3)
Çalışma alanının olası iklim bölgeleri Tablo 1'de yararlanılarak
sınıflandırılmıştır. (Baltas, 2007; Nistor, 2016; Rahimi vd., 2013; Heidarizadi
vd., 2022). De Martonne İklim İndeksi, kuraktan aşırı nemliye kadar 7
sınıflandırmadan oluşmaktadır (Dursun ve Babalık, 2021). IL sınıflandırması,
diğer indekslerden farklı olarak çöl kategorisini içermektedir. EE iklim kuşakları
ise, kuraktan nemliye yükselen 4 sınıflandırmadan oluşmaktadır. İndekslerin
iklim sınıflandırması kullanılarak, Antalya Havzası’nın iklim modelleri ArcGIS
10.5 yazılımında mekânsal analiz (spatial analysis) araç çubuğu ile iklim
tipi (Lang, Emberger ve de Martonne) indeks formülleri uygulanarak iklim
sınıflandırması haritaları oluşturulmuştur.

Yıl 2 / Sayı 4 / Temmuz 2023 135