Page 142 - Çevre Şehir İklim - Sayı 2

Geleceğin Dirençli Kenti:
Esenler Nar İnovasyon Bölgesi

Şeker (2011), İstanbul kentini ele alarak yaptığı yaşam kalitesi araştırmasında,
Esenler ilçesinin demografik yapı, eğitim, sağlık, ekonomi, ulaşım, çevre ve
sosyal yaşam olmak üzere toplam 7 alt değişken kapsamında, yaşam kalitesi
endeksi en düşük çıkan ilçe olduğunu belirtmiştir. Esenler ilçesinde kişi
başına düşen yeşil alan miktarı 1 m /kişi’dir. İlçenin yapı stoğunun büyük bir
2
bölümü bitişik nizamda beş katlı binalardan oluşmaktadır ve yerleşim alanları
içerisinde yeşil alan bulunmamaktadır. Esenler ilçesinin kuzeyinde yer alan
eski askeri bölge olan Kuzey Rezerv Bölgesi, kişi başına düşen yeşil alan
miktarın artırılmasında etkili olacaktır.
Esenler Belediyesi’nin 2017 yılında hazırladıkları sentez çalışmalarına göre,
ilçenin yapı stoğunun %70’i ruhsatsız yapılardan oluşmaktadır. Sentez çalışmasına
göre, ilçenin batı ve doğu kısımlarındaki donatı alanlarının, göreceli olarak
diğer alanlara kıyasla daha kısıtlı olduğu görülmektedir. Özellikle ilçede mevcut
eğitim alanlarının, kamu hizmet alanlarının, toplanma alanlarının, yeşil alanların
ve ulaşım altyapısının kısıtlı olduğu gözlemlenmektedir. Donatı alanları hizmet
talebini karşılama ve erişilebilirlik bakımından, her mahallede standartların
altında kalmaktadır. Gerçekleşmesi olası bir afet ve/veya risk durumu için ilçede
toplanma alanları bulunmamaktadır. Mevcut ulaşım sistemi ulaşım taleplerini
karşılayamamaktadır. Sentez sonuçlarına göre, mevcut alanlar ilçenin taşıma
kapasitesini aşmaktadır ve yeni kentsel gelişme alanlarına ihtiyaç vardır.
Esenler Kuzey Topkule-Baştabya Rezerv Alanı 1/1000 ölçekli Uygulama İmar
Planı açıklama raporuna göre, Esenler ilçesinde bulunan yapı stoğunun yaklaşık
%60’ını sağlıksız ve doğal afetler karşısında risk teşkil eden, dirençsiz yapılardan
oluşmaktadır. 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı ve 1/5000 ölçekli Nazım İmar
Planı’na göre riskli yapıların boşaltılarak, burada ikamet eden nüfusun (150.000
kişi), Kuzey ve Güney Rezerv Alanları’na yerleştirilmesi planlanmaktadır.
Riskli ve sağlıksız yapıların Esenler ilçesinde büyük çoğunluğu oluşturması,
yüksek nüfus ve yapı yoğunluğu, mahallelerindeki yeşil alan ve diğer
donatıların, yasal standartların (kişi başına düşen m ) altında olması, ilçenin
2
düşük yaşam kalitesinin birer göstergesidir.

3. NAR Projesindeki Çözümler ve Uygulamalar

İnşaat sektöründe çok önemli bir oyuncu olarak yer alan Türkiye, sadece 2020
yılında yurtdışında 14.4 milyar dolar tutarında proje üstlenmiştir. Engineering-
News Record’a (ENR) göre Türkiye İnşaat sektöründeki aktif rolü ile “Dünya’nın
En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi” listesinde, 44 şirket ile dünyada Çin’in
ardından şirket sayısı bakımından ikinci sırada yer almaktadır (Hürriyet, 2020).
İnşaat sektöründeki aktif rolüne ve sektör hedefinin yılda 50 milyar dolar hacime
ulaşmak olmasına rağmen Türkiye, yenilikçi ve akılcı çözümlerin uygulandığı
dirençli kentlerin geliştirilmesi bakımından geride kalmaktadır. Örneğin,

Yıl 1 / Sayı 2 / Temmuz 2022 128