Page 64 - Çevre ve Şehir Dergisi - Sayı 13

Korumak,

Sevmekle

Başlar

OSMAN İYİMAYA*

KORUNAN ALAN NEDİR? mirasa sahip çıkacak bilinci oluşturmak Özel Çevre Koruma Bölgesi,
ve çeşitli sebeplerle bozulan, yok olan
Dünyamızdaki gelişen teknolojilerin kültürel ve doğal değerlerin yaşatılması ülkemiz ve dünya ölçeğinde
bilinçsiz ve kontrolsüz kullanımı nedeni için gerekli işbirliğini sağlamak amacıyla ekolojik öneme haiz ancak
ile ortaya çıkan olumsuzlukların, doğada UNESCO’nun 17 Ekim – 21 Kasım 1972 sanayi, turizm ve yapılaşma gibi
neden olduğu çöküşü durdurmak tarihleri arasında Paris’te toplanan 17.
amacıyla doğayı ve doğal kaynakları Genel Konferansı kapsamında, 16 Kasım baskılar nedeniyle
koruma düşüncesi son zamanlarda tüm 1972 tarihinde “Dünya Kültürel ve Doğal bozulma veya yok olma riski
dünyada hızla yayılmaktadır. Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme” altında oldukları için Bakanlar
Biyolojik çeşitliliğin, doğal ve bununla kabul edilmiştir. 14.04.1982 tarih ve Kurulu Kararı ile özel
ilişkili kültürel kaynakların korunması 2658 sayılı Kanunla katılmamız uygun koruma altına alınan alanlardır.
ve devamlılığın sağlanması amacıyla bulunan bu Sözleşme, 23.05.1982 tarih ve
ilgili mevzuata göre yönetilen koruma 8/4788 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla Türkiye’de 15 adet Özel Çevre
onaylanarak, 14.02.1983 tarih ve 17959
statüsü bulunan kara, su ya da deniz sayılı Resmî Gazete' de yayınlanmıştır. Koruma Bölgesi
alanları korunan alan olarak tanımlanır. bulunmaktadır.
Türkiye’nin korunan alanları deniz Uluslararası önem taşıyan ve bu nedenle
ve kıyılardan dağlara, deltalardan, takdire ve korunmaya değer doğal 2011 yılı sonu itibariyle Dünya genelinde
ormanlara, yaylalardan bozkırlara, göl oluşumlara, anıtlara ve sitlere “Dünya UNESCO Dünya Miras Listesi’ne
ve akarsu sistemlerine derin vadiler Mirası” statüsü tanınmaktadır. Sözleşmeyi kayıtlı 936 kültürel ve doğal varlık
ve kanyonlardan buzullara kadar kabul eden üye devletlerin UNESCO’ya bulunmakta olup bunların 725 tanesi
çeşitli doğal ekosistem ve oluşumları başvurusuyla başlayan ve Uluslararası kültürel, 183 tanesi doğal, 28 tanesi ise
barındırmaktadır. Anıtlar ve Sitler Konseyi (ICOMOS) ve karma (kültürel/doğal) varlıktır. Her
Uluslararası Doğayı ve Doğal Kaynakları yıl gerçekleşen Dünya Miras Komitesi
DÜNYA MİRAS ALANI NEDİR? Koruma Birliği (IUCN) uzmanlarının toplantıları ile bu sayı artmaktadır.
başvuruları değerlendirmesi sonunda
Bütün insanlığın ortak mirası olarak tamamlanan bir işlem dizisinden sonra Ülkemizin, Kültür Varlıkları ve Müzeler
kabul edilen evrensel değerlere sahip aday varlıklar Dünya Miras Komitesinin Genel Müdürlüğü’nün sorumluluğu altında
kültürel ve doğal varlıkları dünyaya kararı doğrultusunda bu statüyü yürüttüğü çalışmalar neticesinde bugüne
tanıtmak, toplumda söz konusu evrensel kazanmaktadır. *Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürü

64 | ÇEVRE ve ŞEHİR | OCAK 2013