Page 86 - Çevre ve Şehir Dergisi - Sayı 12

İNSAN VE ESER

ŞEHRE EN UZUN GÖLGEYİ DÜŞÜREN ADAM

Şehrin Dikey Yorumu Olarak Gökdelen

MIES VAN DER

ROHE OSMAN MİMAROĞLU

1886

1969

Babası tuğla duvar ören bir inşaat ustasıydı. Dünyaya geldiği Ona göre artan insan popülasyonunun yerleştirileceği alan
şehir Aachen. Bağlı bulunduğu ülke Almanya. 1886 yılında doğ- şehrin yatay ekseni değil, olsa olsa dikey eksenidir. Büyüyen
du. İsmi yeteri kadar uzun olmasına rağmen, o tuttu annesinin şehirlerde kullanılan alanın tutarlı bir seviyede ancak bu şekilde
kızlık soyadını da ismine ekleyip tam olarak Ludwig Mies Van olacağına inanan mimarımız, bu algıyla birlikte gökdeleni şehrin
Der Rohe ünvanın sahip oldu. 1899 yılında Berlin'e taşındı. Bu- olmazsa olmaz enstrümanı haline getiriyordu. Mies Van Der
rada mimarlarla buluştu ve onların yardımı ile ilk defa mimari Rohe dil olarak da aforizmaya en yakın mimarlardan biridir
bir hava tenefüs etti. Art Nouveau stili mobilya tasarımcısı ve hatta belki de birincisidir desek pek yanılmayız. Mimarımız
olan Bruno Paul'dan mimari ve mobilya tasarlamayı öğrendi. eleşiriden tasarıma kadar bir çok alanda hayatı ve mimariyi
1913 yılında Ada Bruhn ile dünya evine girdi. Bu arada Amerikalı estetize eden cümleler kurmuştur. Bunlardan birkaçı; • Gerçek
mimar olan Frank L. Wright'a ilgi duymaya başlamıştı. 1. Genel form gerçek yaşamı önceler. • “Fakat”, ne olmuş olandır, ne
Savaş'a katıldı. Bu savaşta Balkan cephesinde yer aldı. Savaş de olacak olan. • Her karar düzenin bir türüne rehberlik eder. •
dönüşünde yani Ada Bruhn ile 8 yıl evli kaldıktan sonra 1921 yı- Çalışmalarınızın amacını ve anlamını St. Augustine’nin şu derin
lında boşandı. 1930 yılında ise Bauhaus'un başkanlığını Hannes sözcüklerinden daha iyi hiçbir şey ifade edemez: “Güzellik haki-
Meyer'den devraldı. Mies bu görevde yaklaşık olarak 3 yıl kaldı. katin parlaklığıdır.” gibi aforizmalar ona aittir. Bununla birlikte
Almanya'da Naziler egemen olmaya başlamıştı bile, bu ege- Mies'e ait olan ve mimarlık tarihi ile ilgilenen herkesin hemen
menlik diğer birçok alanda olduğu gibi mimaride de kısıtlayıcı hemen bildiği bir sözü vardır; «Aslında az çoktur» diye. Bu söz
etkisini hemen gösterdi ve Mies Bauhaus'u kapatmak zorunda onun mimari anlayışının bir taraftan görselliğini belirlerken
kaldı. Artık Almanya'da da kalamazdı ve Mies'e Amerika yolcu- diğer taraftan ise mimarlığındaki standarda ulaşmadaki yerini
luğu görünmüştü. Artık Amerikadaydı ve burada yeni yeni filiz- ortaya koyuyordu. Mies Van Der Rohe aslında 20. yüzyılın en
lenmekte olan gökdelen fikrinin babası Louis Henry Sullivan ile başta gelen mimarlarından biri olmakla beraber diğer ünlü
tanışır ve ondan etkilenir. Bununla da kalmayan Mies gökdelen mimarların yanında bir miktar hakkı yenen mimarlardandır.
fikrini ve tasarımın temellerini bugünkü anlamda oluşturur. Mimarımız 1969 yılında hayata gözlerini yumar.

86 | ÇEVRE ve ŞEHİR | ARALIK 2012