Page 65 - Çevre, İnsan ve Şehir Dergisi - Sayı 2

Mimarlk tarihimizin en nadide eser- mi olduundan kendisine bin kuru
lerine imzalarn atan mimarlarmz atiyye-i seniyye-i ahaneleri buyuru-
hakknda ne yazk ki yeteri kadar bil- lur ise bundan böyle dahi istihdam
giye sahip deiliz. Dünyann tand olunaca husularda tezayid-i evk
Koca Sinan dnda dier mimarla- ve gayretini mucib olaca eklinde
rmzn biyografileri üzerine ciddi övgüyle bahsedilmesine sebep olur.
çalmalar bulunmamaktadr. Bir Abdülhalim Efendi için 1825 yln-
ksmnn isimleri dahi sanat tarihi da Haliç Tersanesinde ina edilen
literatürüne girmi deildir. Unu- yeni havuzun mimarln üstlenmesi
tulmu, bir köeye itilmi ve eser- kariyeri açsndan bir dönüm nokta-
leri bakalarna mal edilmi birçok s olur. Zira zor bir ii ksa sürede
mimarmz bulunmaktadr. Bunlarn baaryla bitirmitir. Bunun üzerine
banda da Osmanlnn son hassa Mustafa Aann yerine, Abdülhalim
bamimar Seyyit Abdülhalim Efen- Efendi kullar haddzatnda dirayet-
di gelmektedir. Osmanl Devletinin kâr ve müstakimül etvar ve fenn-i
bütün imar faaliyetlerini yürüten mimaride meharet ve cerbezesi be-
ve Hassa Mimarlar Oca olarak didar olduundan... denilerek ba-
Yrd. Doç. Dr. Selman CAN adlandrlan mimarlk tekilat kal- mimarla atanr. 1827-28 Osman-
drldnda, ocan banda Seyyit l-Rus Sava srasnda Misivri ve
Marmara Üniversitesi Abdülhalim Efendi bulunmaktadr. neada civarnda askeri istihkâmla-
Fen-Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Kimdir bu Abdülhalim Efendi ve han- rn inas nedeni ile stanbul dnda
gi ilere imza atmtr? bulunduu süre dnda bamimarlk
görevini 1831 ylna kadar devam et-
5 Aralk 1798 tarihinde Hassa Mi-
marlar Oca içerisine günlük iki tirir.
akçe yevmiye ile giren Abdülhalim Hassa Mimarlar Oca bal bulun-
Efendi Sultan III. Selim dönemin- duu saray tekilatnn da büyük
de dier mimar halifeleri ile birlikte oranda deiime uramas nede-
Mühendishane-i Berr-i Humayuna niyle ehreminlii ile birletirilerek
kaydedilir. Burada Osmanl mima- 4 Kasm 1831de Ebniye-i Hassa
risine ilikin edindii bilgi yannda Müdürlüü adn alr. Bu tarihten
Avrupal eitmenlerden bat üslu- sonra Hassa Mimarlar Oca yerine
bunu da hakkyla örenir. Eitimini kurulan Ebniye Müdürlüünün ba-
baaryla tamamlamas sonucu Mü- nda yer alr. 1840 ylnda ksa bir
hendishane hocalar arasna girer ve süre Gelibolu Muhassll görevinde Galata Kulesi
ksa sürede üçüncü halifelie kadar bulunduktan sonra stanbulun o dö-
yükselir. Mimar halifelii süresince nemdeki SKsi konumunda olan Su kerlik Binas, Bayezit Yangn Kulesi,
önemli ina faaliyetlerinde de bulu- Nazrlna ba idareci olarak ata- Rami Klas, Eski Çraan Saray,
nan Abdülhalim Efendi 1818 ylnda nr. 1847 ylnda Sultan Abdülmecit Kasmpaa Deniz Hastanesi, Hrka-i
Belgrad Kalesi yaknnda, Morova tarafndan yeniden Ebniye Müdür- arif Camii, Ortaköy Camii ve Gala-
Nehri üzerinde bulunan köprünün lüüne getirilir. 1849 ylnda Ebniye ta Kulesi Seyir Teras Seyyid Abdül-
yklmas üzerine tamiratn gerçek- Müdürlüü kaldrlp yerine Ebniye halim Efendinin eserleridir. Ayrca
letirir. Daha sonra stanbul ve Azatl Muavinlii ismi ile yeni bir tekilat Dolmabahçe Saraynn ilk tasarm-
Baruthanelerinde bir ksm binann kurulduunda da bu yeni kurumun lar da Abdülhalim Efendiye aittir.
inasnda görev alr. Bu yaplarn muavinliine atanr ve ayn görevden
tamamlanmas isminin duyulmas- 13 Nisan 1852 tarihinde emekliye ay- Bugünkü stanbul Üniversitesi Rek-
na ve hakknda; Mühendis halifesi rlr. törlük Binasnn bulunduu alanda
Halim Efendi kullar zatnda erbab- Osmanlda Sermimaran- Hassa fetihten hemen sonra Fatih Sultan
hüner ve haysiyyet ve ashab- gay- unvann tayan son kii olan Seyyit Mehmed tarafndan ina ettirilen
ret ve istikametten olup bunlarn az Abdülhalim Efendi elli dört yllk mi- Eski Saray (Saray- Atik) bulunmak-
vakitte hüsn-ü ina ve ihtitamndan marlk kariyeri içerisinde çok önemli tayd. Bu saray 1826da Yeniçeri Oca-
dolay güzel hizmet ve emek sarf et- yaplara imzasn atmtr. lk Seras- kaldrldnda yklp Seraskerlik

TEMMUZ 2014 | ÇEVRE, NSAN ve EHR | 63