Page 69 - Çevre, İnsan ve Şehir Dergisi - Sayı 2

ile oluturulan yeni ordunun zabit ve sonra 1881 ylnda açlan Sanayi-i ve torunu Emin Bey 4000 kuruluk
erlerinin ahap olarak ina edilmi Nefisenin bünyesinde mimarlk u- emekli maann kendilerine ba-
ve içlerinde mutfaklar bulunmayan besinin kurulmasna dein Osmanl lanmasn isterler. Ancak bu parann
eski karakollarda oturmalarnn uy- Devletinde bir mimarlk okulunun 1.500 kuruu yeni Ebniye Muavini s-
gun olmayaca gerekçesi ile 1831 gereklilii üzerine verilen çabalar mail Zühdi Efendiye aktarlr. Kalan
tarihinde kâgir olarak yeniden ina içerisinde onun bu giriimleri çok
edilmeleri istenir. Bu amaçla döne- önemli bir yer oluturur. Yapt 2.500 kuruun 2.000 kuruu, ihtiyaç-
min bamimar Seyyid Abdülhalim eletiriler ve koyduu tehisler ile- lar daha fazla olduu gerekçesi ile
Efendi Bahçekapsnda örnek bir riki dönemlerde sk sk dile getirilir damad Rüstem Bey ile torunu Emin
karakol ina eder. Daha sonra yap- ve geçte olsa bir mimarlk okulunun Beye verilir. Büyük olu Raid Efen-
lacak karakollarn buna göre yapl- açlmasn salar. di hariç küçük olu Ragb Efendi, ei
mas istenir. Abdülhalim Efendi, Ebniye mü- Zeliha Hanm ve kz Zeyneb Eren
Seyyid Abdülhalim Efendi, uzun süre dürlüünün kuruluundan sonra Hanma 500 kuru balanr. Sey-
içinde çalt ve idarecilik yapt stanbulun yeniden imar için bina yid Abdülhalim Efendinin cenazesi
mimarlk tekilatnn sorunlarn iyi nizamnamelerinin hazrlanmasn Eyüpte Talburun Dergah Hazire-
tespit etmi bir mimardr. Kendini salar. Ebniye Nizamnameleri ola- sine defnedilir. 1960 ylnda yktrl-
yenileyemeyen, eitimini geleneksel rak adlandrlan bu düzenlemeler m olan Talburun Dergâhnn ha-
usta-çrak ilikisiyle sürdüren Os- ehrin sokak ve cadde genilikleri, ziresinden günümüze ancak bir kaç
manl mimarlarnn Batl mimar ve yaplarn tür ve cinsleri hakknda-
mühendislerle rekabet edemeyece- dr. Beyolu civarnda imar planlar mezar ta ulamtr.
inin bilinci içerisindedir. Bu neden- hazrlatarak yeni yerleim birimleri
le sürekli olarak mimarlk eitimi oluturur. Yangnlara kar bir takm
veren bir okulun açlmas için müca- yeni düzenlemeler ile itfaiye örgütü-
dele eder. Her frsatta bu düüncesi- nün sistemli bir tekilata kavuma-
ni dile getirerek idarecilerin dikkatini sna öncülük eder. stanbulda sk sk
çekmeye çalr. 1831de Hassa Mi- çkan yangnlarn önlenmesi amac
marlar Oca kaldrlp yerine Ebniye ile düünülen tedbirler arasnda yer
Müdürlüü kurulduunda, mimar- alan ve ilk defa 19. yüzyl balarnda
larn eitimi konusunda ciddi hiç bir Bamimar brahim Kãmi tarafndan
giriimin olmamas ve tekilat için- ina edilen yangn havuzlar, Abdül-
deki halifelerin yetersizlii nedeniyle halim Efendinin Su Nazrl ve Ebni-
1834te bir rapor (layiha) hazrlaya- ye Müdürlüü döneminde de çeitli
rak Sultan II. Mahmudun dikkatine semtlerde yaplmtr. Sultan Selim,
sunar. Abdülhalim Efendinin ra- Aksarayda Murad Paa, Cerrah-
porunda, Hendesehane-i Hümayun paa, Koca Mustafa Paa, Divanyo-
örencilerinin de mimarlk dersleri lunda Atik Ali Paa, Üsküdarda Yeni
almalar gerei vurgulanr ve dör- Cami, Galatada Yeni Cami avlular
düncü snf örencilerinden on kii ile Odunkaps, Unkapan, Balatta
seçilip, bunlarn birinci snf mimar Kesmekaya, Cibali, Samatya, Kadr-
halifeleri ile bina ilerinde çalp ga Liman ve Beyolu gibi semtlere
tecrübe kazanmalar ve daha sonra yaplan havuzlar 2-3 m yüksekliin-
ebniye müdürlüünde görev alma- de, 4-5 m geniliinde ve üzerleri
lar teklif edilir. Sultan II. Mahmud, açk olarak ina edilmilerdir.
Abdülhalim Efendinin bu isteklerini Eserleri ile aramzda yaayan ancak
yerinde bulur ve ksa sürede yeni dü- bu güne kadar tanyamadmz son
zenlemelerin yaplmasn ister. Söz hassa bamimar Seyyid Abdülhalim Seyyid Abdülhalim Efendinin mza
konusu çalmalar mimar halifele- Efendi, emekliye ayrldktan üç yl ve Mührü
rinin belirli bir seviyeye gelmelerini sonra, 4 Ocak 1855 Perembe günü mza: Bende es-Seyyid Abdülhalim
salasa da mimarlk eitimi veren vefat eder. Ei Zeliha Hanm, oulla- Sermimaran- Hassa
bir okulun açlmas için yetersiz ka- r Raid ve Ragb Efendi, kz Zeyneb
lr. Ancak bu tarihten yaklak elli yl Eren Hanm, damad Rüstem Bey Mühür: es-Seyyid Abdülhalim

TEMMUZ 2014 | ÇEVRE, NSAN ve EHR | 67