Page 40 - index

dier tarafan da mülkiyetin, ehrin ge- tii, bahsi geçen bu evin yaplanmasna maz olduunu fsldarken dier tarafan
limesinin önünde (dar anlamda) nasl göre belirleniyor, evden insana ve insan- da kendi oluturmu olduu burjuva
bir engel tekil ettiini de gösteriyordu. dan da eve doru özellik yüklenmeleri kültürünün getirisi olan apartman tek
Evimiz, sokan önünde yer alan ve bir zaman içinde artan bir ekilde devam ve rasyonel ikamet alan olarak toplum-
bahçe duvarnn bölücülüü ile tanmla- ede duruyordu. Zaman deiiyor biz sal aklmza zerk etti. Artk alt alta ve üst
nan, hayat dediimiz mekândan geçiin de deien bu zamann içinde devini- üste gelecek bir ekilde oturmak zorun-
saland, alt katnda ziyadesiyle hane yorduk. Bu çada asl belirgin olan yap daydk. Bu pek o kadar fark edilmese
insanlarnn ortak fonksiyonlarn icra malzemeleri ve bu yap malzemelerinin veya ibu farkndalk gözlerden kaçrl-
ettii alanlar bulunan, buna mukabil üst yapya verdii temel özelliklerdi. maya çallsa da apartman çok saçma
katnda ise genellikle her bir odasnn bir hiyerarik yaplanmay da alt alta ve
ihtiyaç giderme açsndan (minyatür) bir Ve her çan bir dili ve dier çalardan üst üste oturmakla beraberinde getiri-
eve benzeyen mekânlardan olumak- farkl olarak söyleyecek bir sözü vardr. yordu. Belki de eski mahalle dokusunda
tayd. Evlerimiz, doulu hayat tarzn Hele bu ça, Bat medeniyeti gibi bir me- yan yana olan cumbal, iki katl evleri-
yanstacak bir ekilde, ataerkil özellikleri deniyetin bütün kültürleri, kolonyalist mizde oluturduumuz dostluk ve mi-
bünyesinde barndran ve bu dolaymda bir tarzda kendi egemenlii altna alm safirperverlik apartmanda gerçekleen
her hücresinde bahsi geçen özellikler- olduu bir çasa söylenecek sözün en bu saçma hiyerarik yap gerei birden
den örneklikler sergileyen mekânsal bir- azndan nicel olarak oldukça büyük bir bire buhar olup uçuyordu. Artk temel-
liin ifadesiydi. Türk evi, genellikle zemin de eri var demektir. Yaadmz geze- de bizim bile olmayan estetiimizin yö-
katnn üzerinde yer alacak bir ekilde, gen ilk defa bu kadar tek biçimli bir ekle neldii yer, apartmanlar ve gökdelenler
yatay eksende cumba dediimiz çkn- girmeye zorlanmaktadr. Artk yememiz, haline gelmekteydi. Göe doru irenç
tyla sokan kar tarafnda kalan evde- içmemiz, gezmemiz, zevklerimiz, düün- bir çknt eklinde var olan apartmanlar
ki kendi muadiliyle komuluk balatan ce tarzmz, barnma biçimimiz, estetik ve gökdelenler, hangi yap malzemesini
bir dile sahip olmann yannda, yatak tavr almz ve meskenlerimiz bile tek kullanrlarsa kullansnlar henüz kendile-
odalarnn genelinde, oda duvar içinde bir merkezden yönetilecek ekilde bize rini sevimli gösterecek bir noktaya ula-
saklanan bir yüklüün bulunduu ve bu dikte edilmektedir. Bat medeniyeti, amadlar. Apartmanlarn zaman içinde
yüklüün altnda ykanma mekân de- hem bir tür özenti, hem bir tür gelimi- dostluu ve misafirperverlii öldürdüü,
nebilecek bir hacmin tertip edildii, bir lik ve hem de bir tür ilizyonla bir tarafan kap komusunun dier kap komusu-
tip fonksiyoner bütünlük olarak ortaya bize kendi medeniyetimizin kodlaryla nu tanmad bir ortamn sakncasn
çkyordu. nsanmzn temel karakteris- gerçekletirdiimiz meskenlerin oturul- anlayanlar, tekil apartmanlarn yerine

38 Çevre, nsan ve ehir | Aralk 2016 | Say 14