Page 37 - index

Yaadmz gezegen
ilk defa bu kadar tek
biçimli bir ekle girmeye
zorlanmaktadr. Artk
yememiz, içmemiz,

gezmemiz, zevklerimiz,
düünce tarzmz,
barnma biçimimiz,
estetik tavr almz

ve meskenlerimiz bile
tek bir merkezden
yönetilecek ekilde bize
dikte edilmektedir.

nsanolu dünya gezegenindeki serü- barnan da kendi rengine büründürü- yiyeceini temin edebilecei arazi türü-
venine baladndan beri hâlihazrdaki yordu, dorusu miktar olarak ne kadar ne göre de davranlarn gelitirmek zo-
ekliyle ev denen, içinde ikamet edecei insani unsur mekâna dâhil oluyorsa, o runda kalyordu. Buna göre, konargöçer
mekana oldukça uzun bir evreden sonra mekân, insana o kadar açlyor demekti. bir hayat tarznn barna da tanabilir
ulat. Atein mekâna dâhil edilmesi beslen- olmalyd. Çabuk taklp sökülebilen,
meyi ve snmay yeni bir ihtiyaç olarak tama noktasnda yükü hafif olan ve
Evet, önce gök kubbe ve yeryüzü vard haneye sokmaktayd.
insanlarn etrafnda belirleyici bir me- gelien kültürün isterlerine kar, cevap
kan olarak, sonra maaraya att kendini Mesele bununla da bitmiyor zaman için- veren elemanlarn içinden en tandk
insan. Henüz dardan, yrtc hayvan- de iin içine farkl unsurlar da giriyordu. olan çadrdr. Çadr, halihazrdaki kültü-
lardan, doa hareketliliinden, geceden nsan topluluk haline gelip kendini ko- rün getirilerini de kendi bünyesine dahil
ve dier her türlü afet veya felaketlerden rumaya yönelik oluturduu savunma eden bir yapya sahip olmak itibariyle,
kaç alan olarak vard maara. Maa- gereçlerini de bu yaplanmaya göre bi- zaman içinde mahremiyet, medeni ili-
rada, insanla birlikte yaayan, konfor ve çimlendirmekle kalmyor, beslenecei, kiler, gelien toplumsal ve dini yapnn
lüksten daha ziyade insann korkular
endieleri ve kukularyd. Evet, maara
belki bir kaleydi ama asla (bu günkü an-
lamda) ev deildi. Evdeki özellikler ma-
arada yoktu, evde insan kendine ve d-
arya hazrlayan unsurlar bulunurken,
maara dar ile insan arasnda (bu in-
sann lehine olsa bile) bir duvar örüyor-
du. Çok net hatlarla belirginlemese bile
evle maara arasndaki husus anlalr
bir ekilde bu noktada tariflenebiliyor-
du. Maara, insan mekânsal dünyasna
davet ederken ona herhangi bir açlm
veya zenginlik sunmuyor tam aksine
onu kendi içine kapatarak bir ölçüde
dar dünyadan yaltmaktan baka bir
ilev de görmüyordu. Sonrasnda insan
tabiata göre ekilleniyor, mevsimlerin
etkisi ve scaa doru yönelme onun

35
Say 14 | Aralk 2016 | Çevre, nsan ve ehir