Page 93 - Çevre, İnsan ve Şehir - Sayı 11

demi. Oysa bu kemer talar yüzden
içeride; zorunlu olarak biz kemeri ye-
niden ördük, çou çatlam gitmiti.
Adeta hiçbir ey yaplmam gibi du-
rur. Çünkü buras dondurma onarm
iste yen bir yerdi, restorasyon deil.
Gereksiz restorasyonda hem bou-
na para har carsnz, hem de özgünü
deitirirsiniz. Önemli olan burada
yapy geldii yerde tutmakt. Resto-
rasyon zevk sorunudur. Sonunda ne
çkacan önceden kestir melisiniz.
19. ve 20. yüzyln banda Anadoluda
ve stanbulda Avrupal mimarlarn
yürüttüü restorasyon ve arkeoloji
çalmalar bu dönemde Cahide Ta-
mer, Ali Saim Ülgen, Sedad Çetinta,
Macit Hüsnü Kural, Celal Esat Arse-
ven gibi öncü isimlerle artk Türk mi-
marlarn söz sahibi olduu bir alana Ayasofya, restorasyon srasnda, 1956.
tekabül etmitir. Fransz Arkeoloji
Enstitüsünün müdürü olan Albert
Louis Gabriel bunu Batl larn teke-
linde olan bir alan Türklere geçiyor
sözleriyle yorumlayacaktr.
Cahide Tamer, Türkiye Turing ve Oto-
mobil Kurumu tarafndan baslan
kitap laryla restorasyon konusundaki
tüm deneyimini kendisinden sonraki
nesillere hem teknik hem de görsel
bir kaynak olarak brakmtr. Ta-
mer bu urasnn sebebini Bizans
eserleriyle ilgili kitabnn önsözünde,
Yolun sonu görününce insan biraz
duygusal oluyor ve hiç olmazsa bir
ayak izi brakmak hevesine ka plyor
eklinde açklyor. Tamer için her yeni
kitap; geçmite yaad sanat ve
mimari dolu hareketli ve güzel gün-
leri yeniden yaamaktr bir bakma.
Kendi deyimiyle arivinden azat etti-
i, gün na çkartt her yeni ki- Ayasofya, restorasyondan sonra, 1956.
tapla; ardnda bir iz brakmtr. Sözü
Prof. Dr. Nur Aknn ölümünün ardn-
dan Cahide Tamer için yazd yaznn Kitaplar
son satrlaryla bitirelim: Restora- Yedikule (stanbul Surlar ve Yedikule, Yedikule-Altnkap Manzumesinde
tör-mimar Cahide Tamer, Türkiye Gerçekletirilen Restorasyon Çalmalar 1958-1970)
için bundan 60 yl önce çok zor ko- Gebze-Çoban Mustafa Paa Külliyesi Restorasyonu (1961-1970)
ullarda sürdürülen bu meslein en
önemli öncülerinden biriydi. Geride Amcazâde Yals ve Manzumesi Onarmlar
brakt yaynlar, kendisiyle yaplan Rumelihisar Restorasyonu, Belgelerle ve Anlarla
söy leiler, Türkiyede 1944-74 ylla- Sultan Selim Medresesi Restorasyonu
r arasnda yaplan restorasyonlarla Tarakl Yunus Paa Camii Restorasyonu
ilgili önemli bilgilere ulalmasn
salamakta ve Cahide Tameri kendi stanbul Bizans Antlar ve Onarmlar.
alannda unutul maz klmaktadr.

ARALIK-2 2015 | ÇEVRE, NSAN ve EHR | 91