Page 89 - Çevre, İnsan ve Şehir - Sayı 11
P. 89
ra ihtiyacmz yok ayrca buna mali
olarak gücümüz yok eklindedir. Bu
cevab Halbuki Atatürkün daha 1931
ylnda Konyadan Babakana çektii
telgraf hepimizin gönlündeydi. Ata-
türk, zengin bir devlet olmasak bile
tarihi zenginlikleri kurtar mak zorun-
da olduumuzu söylüyordu. Demek
ki anlay deiiyordu... diye yorum-
layan Tamer, niyetinden vazgeçmez,
kendi imkânlaryla gidip Fransada
eitimlere katlr. Bu deneyiminin
mesleine olan katksn 1995 ylnda
stanbul Dergisinden Baar Baa-
rra verdii röportajda öyle anlatr:
Fransada tarihi antlar bürosunda
eitim aldm. Ruan ehrine gittim. II.
Dünya Savandan yeni çklm e-
hir dehetli bombalanm. Oradaki Rumeli Hisar Fatih Kulesi onarm öncesi ve sonras
çalmalar etüt ettim yerinde gör- sonra Mustafa Ayalolu Suriyeye hide Tamer yürütmütür. Tamer, Hi-
düm. spanyaya, Portekize gittim. ah Süley man Türbesinin tamiri sar içinde yaptrd tiyatroyu bizzat
Bütün eski eser restorasyonlarn için görevlendirilince uygulama ta- Muhsin Erturulun önerisiyle hayata
gördüm, fotorafarn çektim. Alca- mamen Cahide Tamer tarafndan geçirecektir. Afet nan, Hayat mec-
zar ve Elhamra saraylarn gördüm. gerçekletirilmitir. Tamer bu ça- muasnda Rumelihisarn Üç Türk
Kim ne yapm, nasl korumu etüt lmayla ilgili deerlendirmelerinde Kz Restore Etti balkl bir yaz
ettim. Sonra anladm ki o dönemde hisar içindeki mahallenin tamamnn yazarak restorasyon çalmasndan
en güzel restorasyonlar talyada ya- ykmn doru bulmadn öyle dile söz eder. Cahide Tamer, Rumeli Hi-
plyor ge tirir: Ben olsaydm o evlerin bir sarnn restorasyonu ile ilgili hazr-
Cahide Tamer Fransadan döndükten ksmn brakrdm. Yani öyle biraz lad ki tapta bu gazete kupürüne de
sonra Rumeli Hisarnn restorasyo- karakteri, vasf olan evleri Hisariçi yer vermektedir.
nu projesinde görev alr. Bu mesleki mahallesi der brakrdm. 1955- Cahide Tamerin önemli bir restoras-
anlamda o güne kadar en öne çkt 1956 yllarnda Fatih Kulesi (Saruca yon çalmas da Yedikule Hisar ve
çalma lardan biridir. Onun hemen Paa Kulesi) ve bu kule ile Çandarl tari hi Altn Kapnn restorasyonudur.
öncesinde 1953-1954 yllarnda s- Halil Paa Kulesi arasndaki duvar- Bu çalmalarda da Rumelihisarnda
tanbul Arkeoloji Müzelerinin tavan- lar ve hisarpeçede salamlatrma, olduu gibi, yine yerine göre dondur-
nn ankastreden betonarmeye çev- dondurma uygulamalar yapm, ma, salamlatrma ve gereinde ta-
rilmesi iinde kontrolör lük yapm ahap kaplarn onarm, mazgal mamlamalar yapar. 1954-1970 yllar
dilerini günümüze gelen orijinalle-
ayn zamanda Eski Eserleri Koruma arasnda devam eden encümen mi-
Encümeni mimarl görevini de sür- rinden yararlana rak tamamlam- marl srasnda 12 yl kesintisiz ola-
dürmütür. stanbul Arkeoloji Müze- tr. Fatih Kulesinin iç döemesi için rak süren Yedikule Hisarnn resto-
leri kimyageri Hadi Tamer ile ikinci istenen 8 metrelik kiriin antiyeye rasyonu önemli bir yer alr. Dier bir
evliliini yapm, bu evliliinden bir gelmesi geciktii için bitirilememi, önemli bir çalmas ise; bu konuda
kz olmutur. kiriin bizzat Cumhurbakan Celal
Bayarn giriimiyle Orman Bakanl- bir de kitap hazrlad stanbuldaki
stanbulun fethinin 500. ylnn kut- ndan tahsis edilmesiyle Y. Mimar Bi zans eserleri restorasyonlardr.
lanmas hazrlklar çerçevesinde Mualla Anhegger Eyubolu tarafn- Tamer bu kitabnn önsözünde; ama-
Cum hurbakan Celâl Bayarn em- dan yaplmtr. 1956 ylnda Zaanos cnn Bizans eserleri ile ilgili bir al-
riyle Rumelihisarnn restore edil- Paa Kulesi ve bu kule ile Fatih Ku- büm olmadn sadece kendi resto-
mesi hazrlkla rna giriilmi, ön- lesi arasndaki bölümün onarmn re çalmalarn görünür klmak için
celikle hisar içinde meydana gelen gerçekletirmi, salamlatrma ve kitab hazrladn dile getirmektedir.
mahalleye ait bütün evler yklm, tamamlama çalmas yapmtr. Y. 1955 ylndaki Milletleraras Bizans
yabani bitkiler temizlenmitir. Proje Mimar Selma Emler Halil Paa Ku- Tetkikleri Kongresinin stanbulda
Y. Mimar Mustafa Ayalolu ve Sel- lesinin restorasyonunu tamamla- düzenlenmesi kararlatrlnca, ilgili
ma Emlerin yardmlar ile yaplm, m fakat kendisine baka bir görev kamu kurulularnn tamam stan-
çalmalara sonradan Cahide Tamer ve rilince 1956 ylnn sonuna kadar buldaki belli bal Bizans dönemi
de katlmtr. Proje hazrlandktan Rumelihisarndaki çalmalar Ca- yaplarnn temiz ve bakml hale ge-
ARALIK-2 2015 | ÇEVRE, NSAN ve EHR | 87
