Page 142 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Özel Sayı

Ulusal Arazi Örtüsü Sınıflandırma ve İzleme Sistemi (Uasis)

Uydu görüntülerinden otomatik sınıflandırma yapılamayan ya da düşük
sınıflandırma doğruluğu gösteren arazi örtüsü sınıfları paydaş kurum yardımcı
verilerinden temin edilerek direkt olarak sınıflandırılmaktadır. Sistemin
dinamikliğinin sağlanabilmesi adına söz konusu veriler paydaş kurumlardan
ilgili harita üretim yılları için sürekli olarak temin edilecektir.
Bu çerçevede oluşturulan sistem ile Tablo 3’te gösterilen 79 UASİS arazi
örtüsü sınıflarından italik gösterilmiş 32 sınıf bahsi geçen yapay zekâ tabanlı
yaklaşımlar ile otomatik olarak tespit edilmektedir. Diğer sınıflar Tablo 4’te
belirtilen kurumlardan temin edilmiş veri ile doğrudan haritaya eklenmektedir.
Otomatik olarak bulunamayan bazı sınıfların da uzaktan algılama yöntemleri
ile bulunabileceği tahmin edilse de farklı sınıflarla karışma durumu söz konusu
olmaktadır. Yapay yüzeyler ana sınıfında bulunan havaalanları alt sınıfından
örnek verilecek olursa; Bir havaalanı, herhangi bir binaya benzeyen bir idari
bina, yola benzeyen bir pist ve bu yapıları çevreleyen genelde otlarla kaplı
açık alandan oluşmaktadır. Bu kısımlar 0.25 hektar haritalama biriminde veri
üreten algoritmalarda ayrı ayrı yerleşim, yol ve ot çayır vejetasyonu olarak
sınıflandırılmaktadır. Oysaki havaalanı bu üçünün bir araya gelerek oluşturduğu
bir arazi örtüsü birimidir. Bu nedenle havaalanı ve liman gibi bazı altsınıflar
sınıflandırma algoritmaları ile değil yardımcı verilerden temin edilmektedir.

2.4. Orman Kapalılığı ve Yerleşim Alanları Geçirimsizliği, CORINE Dönüşüm
Haritası, Değişim İzleme
UASİS projesi ile arazi örtüsü verisinin yanı sıra orman kapalılık haritası,
yerleşim alanları geçirimsizlik haritası, CORINE dönüşüm haritası üretilmesi de
hedeflenmiştir. Ayrıca arazi örtüsü değişim haritası da hedeflenen çıktılardandır.
Orman kapalılığı ve yerleşim alanları geçirimsizliği haritaları üretiminde
geliştirilen algoritmaları eğitmek amacı ile sırasıyla Copernicus Yüksek
Çözünürlüklü Katman (HRL), Ağaç Kapalılık Yoğunluğu (TCD) ile Copernicus
Yüksek Çözünürlüklü Geçirimsizlik Yoğunluğu (HRL IMD) haritaları
kullanılmaktadır. Her bir nokta için HRL TCD verisinde nodata var ise
HRL TCD verisinde az olan 1-10 arası kapalılığa sahip etiketlerde Orman
Meşcere Verisinin orman toprağı (OT) etiketli alanları için ortalama kapalılık
5 atanarak yeni etiketler oluşturulmakta ve orman kapalılık hesaplamaları
gerçekleştirilmektedir. HRL-TCD verisi diğer noktalar için korunmaktadır.
CORINE dönüşüm haritası üretiminde UASIS ve CORINE arazi örtüsü sınıfları
arasında dönüşüm için raster veriyi temel alan bir algoritma geliştirilmiştir.
CORINE standardı olan haritalanacak en küçük alan birimi dikkate alınmış ve
UASIS arazi örtüsü sınıflarından (79 sınıf) CORINE arazi örtüsü sınıflarına (44
sınıf) dönüşüm algoritması geliştirilmiştir. Heterojen sınıflar için (örneğin karışık

141
Özel Sayı / 2024