Page 136 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Özel Sayı

Ulusal Arazi Örtüsü Sınıflandırma ve İzleme Sistemi (Uasis)

(Sertel vd., 2018). Programa üye 39 ülkeden bir tanesi olan ülkemiz için 2000
yılında Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) tarafından, 2006 yılında Gıda, Tarım
ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından, 2012 ve 2018 yıllarına ait haritalar T.C.
Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından manuel olarak üretilmiş ve akabinde,
Avrupa Çevre Ajansı ile paylaşılarak Avrupa arazi örtüsü haritalarına eklenmiştir
(URL-3). Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Milli Savunma
Bakanlığı iş birliği neticesinde 2024 yılı itibari CORINE Haritaları Harita Genel
Müdürlüğü tarafından üretilecektir.
Global ölçekli arazi örtüsü haritaları yerel çalışmalarda kullanılırken dikkat
edilmesi gereken hususlar bulunmaktadır. Üretilen haritanın doğruluğu,
global ölçekli uygulamalarda yeterli olsa da yerel ölçekli uygulamalarda
yeterli gelmeyebilir. Ayrıca arazinin çok amaçlı kullanılarak (örneğin tarım,
ormancılık) heterojen bir yapıya sahip olması ve topoğrafik olarak değişiklik
gösteren bölgelerde yine global ölçekli haritaların kullanımının kararı önem arz
etmektedir (Aryal et al., 2023). Ülkemize baktığımızda kısa mesafede değişken
topoğrafik yapı arz etmekte ve arazi örtüsü heterojen yapıya sahiptir. Global
ölçekli mevcut arazi örtüsü haritaları kullanılmak istenildiğinde ülkemiz arazi
örtüsü sınıflarını karşılamaması, çözünürlükleri ve güncellenme periyotları ile
yetersiz kalmaktadır. Bu sebeplere dayanarak ülkemize has arazi örtüsü sınıfları
ile ulusal ölçekte bütüncül bir arazi örtüsü haritası üretecek ve izleyecek bir
sistemin eksikliği görülmektedir.
Bu çalışma ile bahsi geçen eksikliğin giderilmesi için ulusal ölçekli arazi örtüsü
haritası üretilmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda Çölleşme ve Erozyonla Mücadele
Genel Müdürlüğü ve Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Bilişim ve
Bilgi Güvenliği İleri Teknolojiler Araştırma Merkezi (TÜBİTAK BİLGEM) işbirliği
ile 2018 yılında Ulusal Arazi Örtüsü Sınıflandırma ve İzleme Sistemi (UASİS)
projesi fizibilite çalışması ile başlatılmıştır. UASİS projesi ile ülkemize özgü
belirlenen arazi örtüsü sınıflarını yapay zekâ ve makine öğrenmesi teknolojilerini
kullanarak ulusal ölçekte yarı otomatik olarak üretebilecek ve düzenli aralıklar ile
ulusal arazi örtüsünü izleyebilecek açık kaynak kodlu milli bir sistemin kurulması
amaçlanmıştır. Amaçlanan hedef doğrultusunda bugün nihai haline getirilen
UASİS’ in teknik bilgi özeti Tablo 1’de gösterilmiştir.

Tablo 1. UASİS Teknik Özet
UASİS
Haritalanacak En Küçük Alan 0,25 ha
Değişim Belirlenecek En Küçük Alan 0,1 ha
En Küçük Haritalama Genişliği 50 m

Yöntem Yarı Otomatik

135
Özel Sayı / 2024