Page 55 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 4

Hacı Abdullah Uçan - Tayfun Dede - Sinan Nacar

Giriş

Bu çalışmada, ülkemizin gelecekteki kentsel dönüşüm stratejisine yönelik
çıkarımlar ve tahminler yapabilmek adına, 2002-2020 zaman aralığında ne kadar
inşaat yapıldığı, kaç metrekare inşaat izni verilip imalat yapılmış olduğu, gayrisafi
milli hâsıla, kişi başına düşen milli gelir, enflasyon rakamları, kredi kullanımına
esas reel faiz rakamları vb. ekonomik veriler kullanılmıştır. Ülkedeki hukuki
düzenlemelerle birlikte, inşaat ve kentsel dönüşüm hızını etkileyen en önemli
etkenin ekonomi olduğu göz önünde bulundurularak, bu ekonomik dönemsel
veriler ışığında, yapay sinir ağları (YSA) tabanlı algoritmalar ile geçmiş veriler
analiz edilerek, Türkiye’nin kentsel dönüşüm sürecinin geleceğinin tahmin
edilmesi amaçlanmıştır. Elde edilen bulgular ile ülkemizde kentsel dönüşüm ve
inşaat sektörü ile ilgili verilerden, geçmiş deneyimlerden istifade edilerek kentsel
dönüşüm süreci ve bu süreç tamamlanıncaya kadar ülkede kentsel dönüşümün
geleceğinin modellenmesi sağlanabilecek ve buna göre politika belirlenmesine
yardımcı olunabilecektir. Çalışmada bağımsız değişken olarak, kentsel dönüşüm
uygulamalarını doğrudan veya dolaylı etkileyen sosyal ve ekonomik göstergeler,
belirli bir döneme ait olmak kaydıyla girdi olarak kullanılmıştır. Bu girdilerin
çalışmada kullanılacak yazılımda işleme tabi tutulmasıyla çıktı olarak elde
edilen veriler karşılaştırılarak, yapılan işlemle elde edilen tahmin modellerinin
doğruluğu saptanmıştır. Elde edilen tahmin modelleri, gelecekte yapılması
düşünülen kentsel dönüşüm uygulamasının kendine özgü sosyal ve ekonomik
maliyetinin hesaplanmasında kullanılabilecektir. Kentsel dönüşüm sürecine
ait tahmin modelleri klasik regresyon tabanlı ve YSA tabanlı modellemeler ile
incelenmiştir. YSA tabanlı modellemelerden daha etkin sonuçlar alabilmek için
güncel ve popüler olan Gri Kurt Algoritması eklenmiştir.
Literatür Taraması

Dünyada kentsel dönüşüm uygulamaları stratejisi belirlenirken birçok unsur
göz önünde bulundurulmaktadır. Nüfus, ekonomik durum, eğitim, kültürel yapı
gibi etmenler kentsel dönüşüm sürecine etki etmektedir. Kentsel dönüşüm
planlamasının YSA bilgi işlem teknolojisi kullanılarak modellenmesi ile ilgili
bazı bilimsel çalışmalar aşağıda belirtilmektedir.
Yeh ve Li (2003) tarafından arazi kullanımı planlaması için YSA hücresel
otomasyon kullanılarak kentsel simülasyon yapılmış, sonuçlara göre kentsel
planlama coğrafi bilgi sistemleri tabanlı gösterilmiştir. Bu simülasyon karar
verici ve planlamacılara akıllı ve sürdürülebilir kentsel gelişim konusunda katkı
sağlamaktadır. Çin’nin Dongguan şehri için yedi adet değişkenin kullanıldığı
simülasyon ile geçmiş gelişim trendi, tek merkezli ve çok merkezli gelişimlerin
seçimi, tarımsal koruma bazlı gelişimin seçimi şeklinde planlama amaçlarına
göre sonuçlar gösterilmiştir.

40 Çevre, Şehir ve İklim Dergisi