Page 358 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 4

Türkiye’de Kentlerin İklim Dirençliliğini Arttırmak İçin Kentsel Özelliklerin
Parametre Haline Getirilmesine Yönelik Öneriler

Kentsel özelliklerin iklim değişikliğine uyum ve azaltım çalışmaları için
parametre haline getirilerek izleme ve değerlendirmelerinin yapılması; uyum
kapsamında etki zinciri analizlerinde maruziyet ve etkilenebilirlik (duyarlılık ve
uyum kapasitesi) göstergesi olarak kullanmalarına ve etkilenebilirlik düzeylerinin
belirlenmelerine hizmet etmektedir. Azaltım çalışmalarında ise bu parametreler
ve değerleri doğrudan azaltımın ölçüsü olarak kullanılabilmektedir. Elde edilen
verilerin takip edilmesi, sürdürülebilir altyapısıyla iklim tehlike ve risklerine
dirençli kent modellerinin oluşması ve kentlerde iklim değişikliğine uyum ve
azaltım eylemlerinin oluşturularak başlatılması için de son derece önemlidir.
Bu nedenle, kent merkezlerinde iklim elemanlarını etkileyen kentsel özellikler
ile iklim bileşenlerinde yaşanan değişimler arasındaki ilişkinin belirlenmesi,
izleme ve değerlendirmesinin yapılmasına imkan sağlayacak şekilde kentsel
özelliklere ait standart veri setleri oluşturularak bu verilerin sürekli olarak
takip edilebileceği dijital altyapıların akıllı kent yaklaşımına uygun olarak
kurulması gerekmektedir. Meteorolojik verilerin gözlem, ölçüm, depolama
ve sunulmasından yasal olarak sorumlu kuruluş olan Devlet Meteoroloji İşleri
Genel Müdürlüğünün sinoptik, klimatoloji ve havacılık amaçlı olarak Dünya
Meteoroloji Örgütü standartlarına uygun şekilde elde ettiği istasyon ağına
yeni gelişen standartlara göre şehir meteorolojisi ölçümlerini de eklemesi ya
da Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca sürdürülen Hava Kalitesi
İzleme Ağına kurumlar arası işbirliği ile şehir meteorolojisi ölçümlerinin de
eklenmesi gerekmektedir.
Mevcut meteorolojik gözlem ve ölçüm ağında bulunan kentsel ve kırsal
karakterli istasyonların verilerinin kentsel özellikler de dikkate alınarak uzun
yıllara göre analizi ve anlık takibini gerçekleştirecek yazılım teknolojileri,
modelleme ve simülasyon tekniklerinin geliştirilmesi ve uluslararası iyi uygulama
örneklerinin ülkemiz kentlerinde de denenerek uyarlamaların yapılması
gerekmektedir. Özellikle mekânsal planlama ve tasarım çalışmalarında kentsel
özelliklerin iklim elemanlarına olan etkilerinin daha detaylı olarak dikkate
alınmasıyla yasal mevzuatta düzenlemeye gidilmelidir. Elde edilecek somut
veriler ışığında iklime duyarlı olarak tasarlanan mekanlarda yapılaşmanın
bu kararlar doğrultusunda gerçekleştirmesi sağlanmalıdır. İklim tehlike ve
risklerine karşı dirençli kentlerin oluşturulmasında pilot kentler ya da kent
parçalarında uygulama yapılarak iyi uygulama örnekleri geliştirilmelidir. Gerek
yerel yönetimlerde kurulan iklim değişikliği daire başkanlıklarının gerekse
ulusal düzeyde İklim Değişikliği Başkanlığının kurumsal kapasitesinin ve insan
kaynağının geliştirilerek kentsel iklim özelliklerini de dikkate alan çalışmalar
yapmasının sağlanması gerekmektedir.

Yıl 2 / Sayı 4 / Temmuz 2023 343