Page 256 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 4

Afet Yönetiminde Yeni Bir Model:
Türkiye Ulusal Risk Kalkanı Modeli

doğu-batı arasındaki enerji koridoru ve iletişim köprüsü olması nedeniyle de
istikrarın ülkesi olarak tüm dünyada ön plana çıkmaktadır. Türkiye, bölgesinde
barış ve huzurun yaygınlaşması adına önemli adımlar atmanın yanı sıra yabancı
yatırımcının ve sanayi üretiminin yeni gözdesi olarak kabul edilmektedir.
Tüm risklere rağmen daralmanın ve küçülmenin değil büyümenin, yatırımın
ve istihdamın ülkesi olmaya devam etmektedir. Bu anlamda doğal afetlerin
sıklıkla yaşandığı bir coğrafyada bulunan Türkiye’nin başta depremler olmak
üzere iklim krizine bağlı sel, yangın ve diğer afetlere karşı dirençli hale getirecek
yeni bir mekanizma oluşturması kaçınılmaz bir gerçekliktir. Ülkemizin dünya
konjonktürü içerisinde sürdürülebilir kalkınmasının afetlere bağlı felaketler
nedeni ile kesintiye uğramasına müsaade edilmemelidir. İstikrarın devamlılığı
noktasında güvenlik politikaları kadar afetlere karşı dirençli bir Türkiye
oluşturmak kaçınılmazdır. Türkiye Ulusal Risk Kalkanı Modeli bu istikrarın
sağlanması adına atılmış çok önemli tarihi ve stratejik adımdır. Diğer yandan
toplumun afetlere karşı dirençli hale getirilmesi noktasında Türkiye Ulusal
Risk Kalkanı Modeli toplumla afetlere karşı kurduğu ilişki biçimi nedeni ile
alanında yeni bir kamu iletişim mekanizması olarak da çok önemli ve yenilikçi
işlevleri yerine getirmektedir. Bu modeli oluşturan kurulların çalışmalarını karşı
karşıya kaldığımız deprem felaketinin etkilerini azaltmada birer bileşen olarak
değerlendirdiğimizde hemen her aşamada afetler noktasında kamu iletişimine
çok önemli katkılar sunmaktadır.

2. Türkiye’nin Coğrafi Konumu, Fay Hatları, Depremler ve Diğer Afetler

2.1. Coğrafi Konum
26-42 derece doğu-batı boylamları ile 36-42 derece kuzey enlemleri
arasında yer alan Türkiye kuzeyde Karadeniz, batıda Adalar Denizi ve Marmara,
güneyde Akdeniz ile çevrilidir. Avrupa, Asya ve Afrika kıtalarının kesiştiği veya
birleştiği noktada 778,000 km alanı ile adeta bir köprü görevi görmektedir.
2
Marmara denizi aynı zamanda Avrupa ve Asya kıtalarını ayıran İstanbul ve
Çanakkale boğazları ile iki kıta arasında sınır görevi görmektedir. Kuzeyde
Karadeniz’e paralele güneyde ise Akdeniz’e paralel olarak uzanan sıradağlar
orta Anadolu platosunu denizlerden ve deniz ikliminden ayıran önemli birer
yükselti olarak karşımıza çıkmaktadır. Ancak Anadolu yarımadası yüksek
bir plato olarak Kızılırmak, Yeşilırmak, Fırat, Dicle, Ceyhan, Seyhan, Sakarya
gibi nehirlerin aktığı 15 vadiye sahiptir. Diğer yandan Van ve Tuz gölü gibi iki
büyük göle sahiptir (wikipedia.org, 2023). Coğrafi konumu ve iklim özellikleri
nedeni ile Anadolu yarımadası tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği
yapmıştır. Dünyanın en eski medeniyetlerine ev sahipliği yapan bu topraklar
aynı zamanda ticaretin, siyasetin, yönetimin, kültürün ve sanatın merkezi olarak
tarihin her döneminde çok önemli olmuştur.

Yıl 2 / Sayı 4 / Temmuz 2023 241