Page 70 - Çevre, Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 1

İklim Değişikliği Krizi ve Şehirler

Özetle, şehirlerin iklim dirençliliğinin sağlanmasında günümüzde hayata
geçirilebilecek pek çok farklı yöntem bulunmaktadır. İklim değişikliğinin
etkileri şehirlerin konumlarına göre pek çok farklı etki ortaya çıkarabildiğinden,
iklim değişikliğiyle mücadele ve dirençliliğin sağlanmasında yerel koşulların
değerlendirilerek, farklı çözüm yollarının tespitini mümkün kılması bağlamında
şehirler en uygun idari kademeyi temsil etmektedirler.

Sonuç

İklim değişikliği çağımızı tanımlayan önemli bir sorundur ve bu kapsamda
şehirlerde gerçekleştirilen insan faaliyetleri, iklim değişikliği sorununun ortaya
çıkmasında önemli rol oynamaktadır. Bu nedenle, IPCC Raporları başta olmak
üzere yapılan pek çok bilimsel çalışmada, çağımızda yaşanan iklim değişikliği
insan kaynaklı iklim değişikliği olarak nitelendirilmektedir.
Şehirlerde özellikle binalar, ulaştırma, sanayi, enerji üretimi sektörlerinde
kullanılan fosil bazlı yakıtlardan kaynaklanan sera gazı emisyonları ve bunun
yanı sıra şehirleşmenin bizzat neden olduğu ormansızlaşma ve doğal alanlara
doğru yayılarak buralardaki arazi kullanımlarının değiştirilmesi hususları, iklim
sistemini etkileyerek iklim değişikliğine neden olmaktadır. Şehirleşme başta
su döngüsü olmak üzere doğal döngüler üzerinde de olumsuz sonuçlar ortaya
çıkarmaktadır. Bunun temel nedeni, şehirlerde geçirgen olmayan ve yüksek ısı
tutma kapasitesine sahip malzemelerin kullanılmasıdır. Bu nedenle şehirlerde
kırsal alanlara kıyasla ortalama sıcaklık fazladır ve ısı adaları ortaya çıkmaktadır.
Şehirlerin iklim değişikliğiyle ilişkilerinde tek rolleri, bu soruna kaynaklık
etmek değildir. Şehirler aynı zamanda iklim değişikliği ile ilişkili afetlerden
ve aşırı hava olaylarından en fazla etkilenen yerlerdir. Nüfusun ve yatırımların
şehirlerde yoğunlaşması bu etkilenmenin sadece çevresel değil, ekonomik ve
toplumsal alanlarda da gerçekleşmesini beraberinde getirmektedir. Küresel
çapta şehirlerde en yaygın biçimde sel afeti görülmekte ve önemli can ve mal
kayıplarına neden olmaktadır.
Şehirlerin iklim değişikliğine karşı dirençliliklerinin sağlanmasında ele
alınan en önemli stratejiler sera gazı azaltımını ve iklim değişikliğinin olumsuz
etkilerine uyum sağlanmasını içermektedir. Bu kapsamda özellikle şehirlerde
iklim etkilerine karşı etki, etkilenebilirlik ve risk analizlerinin yapılması,
YİDEP’lerin tüm şehir sektörlerini içerecek biçimde hazırlanması, kompakt
şehirleşmeye ve yeşil ulaşım modlarına, yenilenebilir enerji kaynaklarının
kullanımına geçiş yapılması, yeşil tedarik zinciri sistemlerinin oluşturulması,
yeşil dönüşümün sağlanması, iklim eylemleri için finansman olanaklarının
ve yatırımların geliştirilmesi, etkin su yönetimi kapsamında sünger şehir
yaklaşımının benimsenmesi, doğa temelli çözümler ve yeşil altyapılara geçiş
yapılması ve tüm bu konularda Ar-Ge çalışmalarının ve yeniliklerin geliştirilmesi
önemli çözüm yöntemleri olarak uygulanmaktadır.

Yıl 1 / Sayı 1 / Ocak 2022 55