Page 9 - Çevre ve Şehir - Sayı 9

BIYOLOJIK
PUSULALARI VAR

Bir disiplin, bir düzen içerisinde ahenkle na kapılarak çok yükseklere yükselebilir, bu- kuşlar, her türlü zorlayıcı hava şartlarında
göç eden göçmen kuşların uçuş biçimleri radan kanatlarını çırpmadan uçuşa devam gece uçuşlarında bile yönlerini rahatlıkla
ise ayrı bir merak konusudur. Göçmen kuş- edebilirler. Hatta bazı araştırmalara göre hiç bulabiliyorlar.
lar aerodinamik avantaj sağlamak için V kanat çırpmadan 400 km kadar gidebildik-
biçiminde uçarlar. Tıpkı jet filoları gibi. Bu leri tespit edilmiştir. Bir diğer araştırmaya göre ise, hislerini kul-
dizilimle uçan her uçak kanat çaprazında Göçmen kuşların başka bir yaradılış muci- lanarak yön bulmaları. Görsel işaretler, özel
bir hava boşluğuna neden olur. Buda arka- zesi ise göç ederken yönlerini nasıl bulduk- sesler, farklı kokular ve hatta sosyal ipuçları
dan gelen uçağın daha az hava direnciyle larıdır. Gece, gündüz aşağıya hiç inmeden yollarını bulmalarına yardımcı rol oynuyor.
karşılaşmasını ve daha az güç harcamasını gidilen binlerce kilometrelik yol. Bu yol da Kuşların göç yollarının zihinsel bir harita-
sağlar. Göçmen Kuşlar da yaradılıştan bu yönlerini bulmaları ise yaradılıştan biyolojik sını oluşturduklarına ve yaşam boyu etkili
bilgiye sahiptir. Bu yüzden onlar da tıpkı bir bir pusulaya sahip olmaları. bir şekilde kullanabildiklerine inanılmakta-
jet filosu gibi V şeklinde bir dizilimle uçarlar. Göçmen Kuşların yönlerini bulma konusun- dır. Genç kuşların, bu zihinsel haritayı, an-
Her kuş önceki kuşun neden olduğu hava da çeşitli araştırmalar bulunmakta. Bun- ne-baba ya da diğer yetişkin kuşlarla yolcu-
boşluğundan yararlanır. Bu şekilde uçmak lardan biri, göçmen kuşlar da yeryüzünün luk ederek, sosyal öğrenme ile edindikleri
enerji tüketimini azaltır ve iletişim kolay- manyetik alanını algılayan özel bir sistem düşünülmektedir. Hatta bazı kuş türlerinin
lığı sağlar. Kuşların enerji sağladığı başka olduğu. Kuşlar, vücutlarındaki biyolojik pu- denizcilerin yöntemi olan Güneş’e, Ay’a ve
bir yol daha vardır. Kuşun kanat çırpması, sulayla manyetik alan çizgilerini takip ede- yıldızlara bakarak yönlerini bulduklarını
arkasında ikincil bir hava boşluğu oluştur- rek yönlerini tayin ediyorlar. Bu sayede bir gösteren gözlemler de yapılmıştır. Gece
masına neden olur bu yüzden kuşlar birbir- sene önceki yuvalarının yerlerini buluyor- uçuşlarında bile gökyüzü belirteçleri saye-
leri ile eş zamanlı bir şekilde kanat çırparlar lar. Biz insanlar bile yolumuzu bulmak için sinde yollarını bulabildikleri bilinmektedir.
her kuş kanat çırpma düzenini bir öncekine teknolojinin çeşitli imkânlarını kullanırken,
göre ayarlarlar. Ayrıca yeryüzünün ısınma- uçaklar uçuş koordinatlarını belirtmek için
sıyla birlikte oluşan horizondan hava akımı- elektronik cihazlar kullanırken, göçmen

ÇEVRE VE ŞEHİR HAZİRAN 2021 07