Page 55 - Çevre, İnsan ve Şehir Dergisi - Sayı 2

Harran, Urfa

evrensele ulaacak bir bak açsyla, Ayn ekilde ayn yüzyl biraz gecik-
öncelikle insan, toplum, corafya ve meyle de olsa takip eden Dou top-
evren hakkndaki bize özgü geliim lumlarnda da ayn süreç u ya da bu Oysa ortaya çıkış şekliyle bizde
çizgisinin görünür olmasna dayaldr. biçimde gerçeklemise de, gerek en- ne köy ne de şehir anlayışı,
düstri ve sanayilemeye ve gerekse,
Her eyden önce bilinmesi gereken bir insan ve corafyaya bak açsndaki
gerçek, bugün kabul edegeldiimiz ve Batılı anlayış tarzında karşılığını
reddedilemeyecek ölçüde benimsedi- tarihsel, sosyal, kültürel ve ekonomik bulamamaktadır. Bugün modern
imiz kent ya da metropol tanm, ge- farklar nedeniyle Dou toplumlarnda
nel bir ifadeyle Bat ya özgü bir göz- Batl kentlemeye bir yönüyle benze- kentin kaçınılmaz ve aşılmaz gibi
lemin sonucu olup; özellikle 18. yüzyl yen fakat temelde farkl bir kentle-
sonu itibariyle Bat da balayan sa- me olgusu göze çarpar. Bu da köyü- görünen yapısal rahatsızlıklarını
nayileme ve endüstri toplumu olma ne smayan teknolojiyle, büyüyen ve şehri inkâr ederek kentli
çabasnn ortaya çkard mekânsal gelien bir corafyay olduu yerde,
ve toplumsal deiimin bir ürünüdür. ani bir deiimle kent haline getiren güdülerle kabul etmek zaman/
Bu meyanda Doan Kubandan Turgut ve buna uyum salayan Batl insann
Cansevere uzanan bir okuma ve anla- yaptndan farkl olarak; teknolojik mekân bağlamında bireysel bir
ma çabasyla bakldnda ise; Batda zorlamaya hemen hemen hiç maruz
ortaya çkan kent ya da metropol ol- kalmadan kentleen, böyle bir zorla- unutuşun ürünüdür.
gusunun bütünüyle Batl toplumlara maya maruz kald snrl yerlerde de
özgü biçimde ekillenen bir tarihsel olagelen teknolojik dayatmaya teslim
süreç içerisinde anlam kazanarak ta- olmak ve bu dayatmann öngördüü inadyla hareket ederek, kent ya da
rif edildiini, bundan da öte sanayi ve bireysel ve toplumsal kalplar olduu metropol yerine onlar da ifade eden
endüstri merkezi olarak öngörülen gibi kabul etmek yerine, salt bir içgü- ama ifade ettii kadar, eski yaam bi-
yerleim ve yaam alanlarnn köylere düyle de olsa kar durarak, bir dei- çiminden pek çok izler tayan ve bu
smayan teknolojik bir zorunlulukla im ve dönüüm sürecine girmekten yönüyle kentten ve metropolden fark-
ortaya çkt görülecektir. çok, bir deitirme ve dönütürme llaarak adeta yeni bir corafya ve ya-

TEMMUZ 2014 | ÇEVRE, NSAN ve EHR | 53