Page 58 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Özel Sayı

Birleşmiş Milletler Çölleşmeyle Mücadele Sözleşmesi Taraflar
Konferansı (Cop) 16’Ya Doğru Türkiye

PRAIS Raporlaması; ülkelerin Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinden 15.3
(2030 yılına kadar çölleşmeyle mücadele etmek, çölleşmeden, kuraklıktan ve
sellerden etkilenen araziler de dahil olmak üzere bozulmuş arazi ve toprağı
eski haline getirmek ve arazi tahribatının olmadığı bir dünyaya ulaşmak için
çabalamak)’ ün gerçekleşmesi çerçevesinde yaptıkları çalışmaların takibi;
15.3.1 (Bozulmuş arazinin toplam alana oranının tespiti) göstergesinin
izlenmesi; ve yine ülkelerin Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları doğrultusunda
gerçekleştirdikleri faaliyetlerin izlenmesini içermektedir (UNCCD PRAIS, 2024).
Bu kapsamda, Türkiye, ÇEM Genel Müdürlüğü aracılığıyla ve FAO’nun
desteğiyle mekânsal olarak belirgin bir ATD Projesi bileşenlerinden biri olan ATD
Karar Destek Sistemi (KDS) kurmuştur. Türkiye ayrıca KDS’ yi kuran ve geliştiren ilk
ülke olma ve diğer ülkelere örnek olma özelliği ile KDS ile ilgili gerçekleştirilen/
gerçekleştirilecek tüm çalışmalara öncülük etmektedir (Erpul vd., 2023).
ATD-KDS den yararlanılarak; UNCCD tarafından takip edilen PRAIS4
Raporlamasında; UNCCD nin “İyi Uygulama Rehberi” (Good Practice Guidance)
4
dikkate alınarak aşağıda özetlenen eğilimler saptanmıştır (Sims, 2021):
• Arazi örtüsündeki eğilimler
Arazi Örtüsündeki Eğilimlerin hesaplamalarında CORINE verileri kullanılmış
olup, arazi örtüsü sınıflamaları, UASİS Arazi Örtüsü Sınıfları dikkate alınarak
uyumlaştırılmıştır. CORINE verilerinin kıyaslama ve değerlendirilmesi için
KDS’den yararlanılmıştır (Erpul vd., 2023).
• Arazi verimliliği (üretkenliği) / arazinin işleyişindeki eğilimler
Küresel olarak kullanılmakta olan 5 farklı arazi üretkenliği modelleri yine
katılımcı bir yaklaşımla düzenlenen çalıştay esnasında değerlendirilmiş olup,
ülkeyi en iyi temsil eden model, katılımcıların ortak görüşü ile belirlenmiştir. Bu
model bu çalıştay için geliştirilmiş olan uygulama üzerinden 5 farklı modelin
kıyaslaması yapılarak seçilmiştir (Erpul vd., 2023).
• Karbon stoklarındaki eğilimler
Karbon stoklarındaki eğilim hesaplamalarında ulusal toprak organik
karbonu haritası altlık olarak kullanılmış olup, arazi kullanım değişikliklerine
dayalı IPCC ve UNCCD’nin belirlemiş olduğu değişim faktörleri yerine,
ulusal uzmanlar tarafından belirlenen değişim faktörleri kullanılarak; arazi
örtüsündeki değişimlerden kaynaklı toprak organik karbonundaki azalış/
artışlar belirlenmiştir (Erpul vd., 2023).

4 Sims, N.C., Newnham, G.J., England, J.R., Guerschman, J., Cox, S.J.D., Roxburgh, S.H.,
Viscarra Rossel, R.A., Fritz, S. and Wheeler, I. 2021. Good Practice Guidance. SDG Indicator
15.3.1, Proportion of Land That Is Degraded Over Total Land Area. Version 2.0. United Nati-
ons Convention to Combat Desertification, Bonn, Germany.

57
Özel Sayı / 2024