Page 53 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Özel Sayı

Salih Serdar Yegül - Nur Aslıhan Karaman
Murat Türkeş

1. Giriş

1992 yılında Birleşmiş Milletler (BM) Çevre ve Kalkınma Konferansı tarafından
kabul edilen üç çevresel sözleşmeden biri BM Çölleşme ile Mücadele
Sözleşmesi (UNCCD)’dir.
UNCCD’ye Taraf olduğu 1998 yılından önce, çölleşme ve erozyonla
mücadele konularında önemli çalışmalar yürüten Türkiye, UNCCD’ye Taraf
olduktan sonra da UNCCD’nin uygulama önerileri doğrultusunda önemli
çalışmalar yürütmüştür. Söz konusu çalışmalardan biri hiç kuşkusuz kurumsal
yapıyı güçlendirmek amacıyla 2011 yılında kurulan Çölleşme ve Erozyonla
Mücadele (ÇEM) Genel Müdürlüğü’dür.
2015 yılı Eylül ayında, BM Genel Kurulu tarafından kabul edilen 17
Sürdürülebilir Kalkınma Amacı (SDG – Sustainable Development Goals)
arasında “Arazide Hayat” başlığını taşıyan 15’inci SDG (ve bu amaç altındaki
15.3’inci Hedef), UNCCD görev alanına girmektedir.
BM’nin 17 SDG’lerinden biri olan 15’inci SDG (15.3’inci Hedef), 2015 yılı
Ekim ayında Türkiye’de (Ankara) gerçekleştirilen UNCCD Taraflar Konferansı
On İkinci Oturumu (COP12) kararlarının şekillenmesinde önemli rol oynamıştır.
COP12’de UNCCD’te taraf ülkeler, Arazi Tahribatının Dengelenmesi (ATD)
ulusal hedeflerini oluşturmaya yönelik kararlar almışlardır. Türkiye, ATD
hedeflerini belirleyen ilk ülkelerden biri olmuştur. Diğer yandan, Türkiye,
SDG’lerin başarılmasına destek olmak, bölge ülkelerinin bu konudaki
kapasitelerini geliştirmek ve ATD konusunda ülkelere katkı sağlamak
amacıyla 2016-2021 yılları arasında “Ankara Girişimi”ni yürütmüştür. Girişim
doğrultusunda Türkiye, başarılı Sürdürülebilir Arazi Yönetimi (SAY) uygulama
pratikleri konusunda bölge ülkelerinden ilgili temsilcilere, Türkiye’de bölgesel
kapasite geliştirme eğitimleri düzenlemiştir.
Bu makalede, öncelikle, çölleşmeyle mücadele konusunda UNCCD’nin
uygulama önerileri doğrultusunda Türkiye’nin edindiği önemli birikim temelinde,
UNCCD COP16 Gündemi çerçevesinde gerçekleştirilecek faaliyetler ve onların
içerikleri açıklanmaya çalışılmıştır. Daha sonraki aşamada ise, söz konusu
faaliyetler temelinde Türkiye’nin ülke pozisyonunu belirleme süreci ve bu süreç
sonunda oluşan ülke görüşleri örnekler sunulmaya çalışılmıştır.

2. Birleşmiş Milletler Çölleşmeyle Mücadele Sözleşmesi
(UNCCD)
1
1992 yılında BM Çevre ve Kalkınma Konferansı’nda üç çevresel sözleşme
kabul edilmiş olup bu sözleşmelerden biri UNCCD’dir. 197 ülkenin taraf olduğu
Sözleşme’nin merkezi Almanya’nın Bonn kentindedir. Türkiye UNCCD’ye
1 https://www.unccd.int/convention/overview

52 Çevre, Şehir ve İklim Dergisi