Page 311 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 4

Mahmut Bilgehan

Şekil 13. Sismik İzolatör Uygulanmış Bir Binanın Temel Üstü Kolonları
Prof. Dr. Süleyman Yalçın Şehir Hastanesi, İstanbul) (URL-6)
Sismik izolasyonun yapıda gerçekleştirdiği önemli etkilerden biri yapının
doğal periyodunu artırarak depremin hakim periyoduyla çakışmasını, yani
rezonans etkisiyle meydana gelecek ivme yükseltgenmelerini engellemektir.
Depremin rijit yapılardan ivme, esnek yapılardan ise büyük yerdeğiştirme
talebi olacaktır. Şekil 14a’da yapıda rijitlik artınca deprem spektral ivmesinin
arttığı görülmektedir (Özpalanlar, 2004).

(a) (b)

Şekil 14. (a) Rijitlik Artışının Spektral İvmeye Etkisi,
(b) Periyot Artışının Spektral İvmeye Etkisi
Sismik izolasyon kullanıldığında esnek davranışa doğru yaklaşan yapıda,
periyodun artmasıyla büyük yerdeğiştirme talebi meydana gelecektir.
Sismik izolatörlerin yaptığı iş, Şekil 14b’de görüldüğü gibi bu talebi yapıya
iletmeksizin, büyük deformasyonlar yaparak kendi içlerinde karşılamaktır
(Özpalanlar, 2004). Deprem izolasyonlu yapının doğal periyodunun artması;
ivmede azalmaya ve yerdeğiştirmede artmaya yol açar. Bu durumda, sönümün
artması hem ivmenin, hem de yer değiştirmenin azalmasına sebep olur. Sistem
aynı zamanda yer çekimi, rüzgar, sıcaklık etkileri, rötre ve sünme etkileri gibi
kullanma yükleri altında yapı stabilitesini sağlayacak rijitliğe de sahip olacaktır.

296 Çevre, Şehir ve İklim Dergisi