Page 2 - Bulletin 1

ANTARKTİKA ANTLAŞMASI THE ANTARCTIC TREATY

Genel Bilgi

Antarktika Antlaşması’na Çevre Koruma Protokolü olarak da bilinen Antarktika Antlaşması
Sistemi, Antarktika Çevre Protokolü veya Madrid Protokolü kapsamında yer almaktadır.
Antarktika çevresinin ve bağımlı ve ilişkili ekosistemlerin kapsamlı bir şekilde korunmasını
sağlamayı amaçlamaktadır.

Söz konusu Antlaşma Madrid’de sonuçlandırılarak 4 Ekim 1991’de imzaya açıldı ve 14 Ocak
1998’de yürürlüğe girdi. Antlaşma hükümleri 2048 yılında incelemeye açılacaktır.
Antlaşmanın Temel Hükümleri özetle;

1. Madde, Antarktika çevresinin estetik ve bilimsel değeri olan bir vahşi doğa olarak korun-
masının, bölgedeki faaliyetlerin “temel bir değerlendirmesi” olacağını belirtmektedir.

2. 7. Madde “Bilimsel araştırma dışında maden kaynakları ile ilgili her türlü faaliyet yasak-
tır.” denilmektedir. Bu hüküm, Uluslararası Deniz Yatağı Kurumuna benzer bir uluslarara-
sı yönetim organının denetimi ve vergilendirilmesi altında madenciliğe izin verecek olan,
reddedilen Antarktika Maden Kaynak Faaliyetlerinin Düzenlenmesine İlişkin Sözleşme ile
çelişmektedir.

3. 8. Madde, turizm dâhil tüm faaliyetler için çevresel değerlendirme yapılmasını gerektirir.

4. 11. Madde, kıta için bir Çevre Koruma Komitesi oluşturmaktadır.
5. 15. Madde, üye devletleri bölgede acil müdahale eylemlerine hazırlıklı olmaya çağırmak-
tadır.
6. 18-20. Maddeler, Antarktika ile ilgili uluslararası anlaşmazlıkların tahkimini düzenlemek-
tedir.
7. 25. Madde, gelecekteki bir anlaşma bu tür faaliyetler için bağlayıcı bir düzenleyici çerçe-
ve oluşturmadıkça, madencilikle ilgili 7. Madde yasağının yürürlükten kaldırılamayacağını
belirtmektedir.

Antlaşma 01 Aralık 1959’da imzaya açılmış ve 23 Haziran 1961’de devreye girmiştir.
Türkiye’nin “Antarktika Andlaşması Metni”ne katılması; Dışişleri Bakanlığının 31/7/1995
tarihli ve PUGY-3372 sayılı yazısı üzerine, 31/5/1963 tarihli ve 244 sayılı Kanunun 3’üncü
ve 5’inci maddelerine göre, Bakanlar Kurulu’nca 3/8/1995 tarihinde kararlaştırılmıştır.”

2 3