Page 50 - Çevre ve Şehir Dergisi - Sayı 14
P. 50
HÖYÜK YUVALAR
Flamingo ve farklı çalı kuşu tiplerinin toprak, dal, çubuk ve
yaprakları kullanarak oluşturdukları ve ufak barınakları andıran
höyük yuvalar, genelde Avustralya kıtasında görülüyor. Kuluçka
dönemine yatmayan bu kuşlar, yumurtalarını bu yuvaların içine
bırakıyor ve kapalı alanda sanki gömülmüş gibi duran yumurtalar,
yuvanın yapı maddesi olan ölü mikroorganizmalar sayesinde
gereken sıcaklık ve nemde korunuyor.
Höyük yuvalar genelde erkek kuşlar tarafından inşa ediliyor.
Bacakları, ayakları ve gagaları yardımıyla bu kuşlar, yuvanın
yapılacağı maddeleri bir alanda topluyor ve koni şeklinde yığınlar
oluşturuyor. Yuva yapım süresi günde beş ila yedi saatten yaklaşık
bir ay kadar sürebiliyor.
Höyük yuva yapan kuşların birden fazla üreme dönemi olduğundan,
inşa edilen yuvalar, yumurtalara yeterli sıcaklığın sağlanabilmesi
için her yıl farklı maddelerle destekleniyor. Yuvanın sıcaklığı erkek
kuşun kafasını yuva yığınına sokması ile ölçülüyor, eğer sıcaklık
düşükse tekrardan bu kuşlar yuvaya ek madde ilave ediyor,
yüksekse yuvanın bir kısmını dağıtıyor. Sıcaklık istenilen seviyeye
ulaştığında dişi kuşlar yumurtalarını yuvaya bırakıyor.
Bazı kuşlar ise istenilen sıcaklığı güneş ışığından sağlıyor. Yaz
aylarında yuvanın üstünü açan bu kuşlar, kış ve bahar aylarında
ise sıkıca kapatıyor. Bazen bu işlem gün içinde güneşin yoğun veya
az olduğu zamanlarda da tekrarlanıyor.
Yuvalar farklı büyüklüklerde görülebiliyor. Şimdiye kadar görülen
en büyük höyük yuvanın 100 metreküp büyüklüğünde ve 50 ton
ağırlığında olduğu biliniyor.
48 | ÇEVRE ve ŞEHİR | ŞUBAT 2013
