Page 96 - Çevre ve Şehir Dergisi - Sayı 12

BİLİNÇ TESTİ

CEVAP: Özel apartman veya kamu binalarında genel olarak
01 Dünyadaki toplam enerji tüketiminin yüzde kaçı ısıtma kullanılan merkezi ısıtma sistemi, ısıtma işlemi için kullanılacak
amaçlı harcanmaktadır?
akışkanı (su, hava veya buharı), merkezi kazan veya ısıtıcı, ka-
A) % 27 B) % 37 zanı soğutmak için pervane, ısıtılmış akışkanın dağıtımı için boru
C) % 47 D) % 57 tesisatı ve ısıyı ortam havasına transfer etmek için kaloriferleri
içerir. Bu yüzden sızıntı ve tıkanma gibi durumları engellemek
CEVAP: Toplam tüketimin % 47’si ile dünyada en çok enerji
ısıtma amaçlı harcanmaktadır ki bu % 27’lik ulaşım için harcanan için bu ekipmanların düzenli bakımının ve temizliğinin yapılması
enerjiden bile daha fazladır. İnsanlar genel olarak 18°C-22°C gerekmektedir.
arasında kendilerini yeterli derecede ısınmış ve rahat hisseder-
ısıtma sistemleri kullanır ve dünya genelinde bu sistemlerin ça- 04 Dünyada ısıtma amacı için en çok kullanılan yakıt aşa-
ler. Soğuk kış aylarında bu sıcaklığın temini için iç mekânlarda
ğıdakilerden hangisidir?
lışmasında % 95 oranında fosil kaynaklı yakıt kullanıldığından
oraya çıkan sera gazı emisyonu da artar. A) Mazot B) Doğalgaz
C) Kömür D) Biyoyakıt
Yeryüzündeki ilk merkezi ısıtma sistemlerinden biri
02 Roma İmparatorluğu’nda bulunan yerden ısıtma sis- sağlamak için dünyada en yaygın kullanılan yakıttır. Dünyadaki
CEVAP: Kömür hem elektrik üretiminde hem de ısıtmayı
temidir. Romalılar döneminde yapıların altında inşa
edilen fırınlarda ateşin yakılması ile üst katlar bu yön- toplam kömür tüketimi 2010 yılında 7,25 milyar tondur ve bu-
tem ile ısıtılırdı. Ancak bu sistem neden olduğu bir nun 2030 yılına kadar % 48 artarak 9,05 milyar tona ulaşması
etkenden dolayı fazla uzun ömürlü olmamıştı. Acaba beklenmektedir. Isıtma amacıyla en çok kömür kullanan ülke ise
bunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir? Çin’dir. Bir fosil yakıt olan kömür, hem hava kirliliğini hem de
küresel ısınmanın etkilerini arttırmaktadır.
A) Oluşan sıcaklığın şehirdeki su kanallarını tahrip etmesi
B) Yetersiz ısı dağılımı yüzünden verimli olmaması
C) Yapıların çökmesine neden olması
D) Karbon monoksit riski oluşturarak Roma halkını zehirlemesi
CEVAP: Sistemin kısa ömürlü olmasının ana sebebi yakma
nedeniyle ortaya çıkan ve yoğun karbon monoksit içeren du-
manın bodrumdan üst katlara ulaşarak yapının içindeki insan-
ları zehirleyerek ölümlere neden olmasıdır. Ancak bu sistem
günümüzde merkezi ısıtmada genel olarak kullanılan kalorifer
sisteminin ana kaynağını oluşturmaktadır.

03 Merkezi ısıtma sistemlerinde aşağıdakilerden hangisi
ısı kaybına yol açmaktadır?

A) Tıkanmış filtreler
B) Kanallarda sızıntıların olması
C) Kazanı havalandırmak için kullanılan pervanelerin Türkiye’deki toplam doğalgaz tüketiminin yüzde kaçı
kullanım ömrünü doldurması 05 konutlarda ısıtma amaçlı kullanmaktadır?
D) Yukarıdakilerin hepsi
A) % 15 B) % 18
C) % 22 D) % 25

CEVAP: Türkiye’de doğalgazın sanayi ve şehir şebekelerinde
kullanımı çalışmalarına, 1984 yılında SSCB ile imzalanan do-
ğalgaz sevkiyatı anlaşmasının ardından başlanmıştır. Sonraki
yıllarda doğalgaz dağıtımının yaygınlaşması ile doğru orantılı
olarak toplam doğalgaz tüketimi de giderek artmıştır. Toplam
tüketimin % 53'ü elektrik üretimi için, % 25'i sanayi sektöründe,
% 22'si de konutlarda tüketilmektedir. Türkiye dünya doğalgaz
tüketiminde yıllık 39 milyar m3 ile 24. sırada bulunmaktadır.

96 | ÇEVRE ve ŞEHİR | ARALIK 2012