Page 89 - Çevre, İnsan ve Şehir Dergisi - Sayı 9-10

Tablo 2. Korunan Alanlarn Tespit, Tescil ve Onayna likin Usul ve Esaslara Dair Yönetmelik dorultusunda
belirlenen yeni doal sit alan kategorileri.
DOAL ST ALANLARI ALAN KATEGORLER

Kesin Kesin Korunacak Hassas Alanlarn ayrt edici özellikleri:
Korunacak (1) Kaynak deerlerinin korunmas için; alan kullanm ve alana tüm etkilerin snrlandrld, gerektiinde
Hassas insanlarn bölgeye girilerinin engellendii, bilimsel aratrmalar, eitim ya da çevresel izleme amacyla
Alanlar özel önlemler alnarak korunacak kara, su, deniz alanlar olup, Bakanlar Kurulu karar ile ilan edilerek yap
(Madde 7): yasa getirilen mutlak korunmas gereken alanlardr.
(2) Bu alanlarn aadaki kriterlerden bir veya bir kaçn içermesi aranr.
a) Bölgesel, ulusal veya dünya ölçeinde olaanüstü ekosistemleri, türleri bulundururlar.
b) Jeolojik, jeomorfolojik özellikleri korunmutur.
c) Genel olarak insan etkisi olmadan meydana gelmitir.
ç) nsan faaliyetleri sonucu bozulma veya tahrip olma riski yüksektir.
d) Alan kendine özgü koruma amaçlarna ters düecek nitelikteki insan faaliyetlerini bünyesinde bulun-
durmaz.
e) Ekolojik açdan önemli younlukta olmas beklenen yerel türlerin büyük ksmn bünyesinde bulundurur.
Doal süreçler veya zamanla snrl müdahalelerle bu younluklara dönüebilme kabiliyetine sahiptir.
f) Koruma amaçlarna ulamak için önemli ve sürekli müdahale istemeyen özellikleri vardr.
g) Gerektiinde ve mümkün olan durumlarda, alann belirlenmi koruma amaçlarna ulamasna yardmc
olacak arazi kullanmlar ile çevrelenmitir.
) Basit müdahalelerle yönetilebilirlik özelliklerine sahiptir.
h) Korunacak hedef tür veya türlerin üreme alanlarn ihtiva eder.
Nitelikli Nitelikli Doal Koruma Alanlarnn ayrt edici özellikleri:
Doal (1) Doal yaps deimemi veya az deimi, modern yaam ve önemli ölçüde insan faaliyetleri tarafndan
Koruma etkilenmemi, doal süreçlerin hâkim olduu, koruma amaçlarna uygun olarak yörede yaayanlarn alann
Alanlar mevcut kaynaklarn kullanmasn salayarak doal hayata dayal geleneksel yaam ekillerinin korunduu
(Madde 8): kara, su, deniz alanlardr.
(2) Bu alanlar, örtü alt tarm uygulamalar hariç tarm, kültür balkçl hariç balkçlk faaliyetleri ve alann do-
al yaps ile uyumlu çadrl kamp alan, wbungalov ve günübirlik faaliyetlerin yaplabildii alanlardr. Alann
doal özelliklerinin devamll için halkn bu alanlara eriiminin uygun seviye ve ekilde tutulmas esastr.
(3) Bu alanlar aadaki kriterlerden bir veya bir kaçn içerir.
a) Doal karakterini korumu, büyük memeliler dâhil besin zinciri içerisinde av-avc ilikisini muhafaza
eden, yerli bitki ve hayvan topluluklarn bulunduran, özgün ekosistem yapsna sahiptir.
b) Modern yaam ve önemli insan faaliyetleri tarafndan etkilenmemi, krsal yaam özellikleri tar.
c) Doal alanlarn ekolojik bütünlüünü salar.
ç) Ar derecede ve uygunsuz insan kullanm ve mevcudiyetinden uzaktr.
d) Yaban hayvanlarnn barnma, beslenme ve üreme gibi hayati ihtiyaçlarn temin edebilecei uygun yaa-
ma artlarn salar.
e) Biyolojik çeitlilii, ekolojik süreçleri, ekosistem hizmetlerini, ekolojik barnaklar muhafaza eder ve ik-
lim deiikliklerine tampon salar.
f) Korunacak hedef tür veya türlerin yl içerisinde dönemlerine bal yaptklar göç ve yaylma alanlarn ve
göç yollarn ihtiva eder.
g) Peyzaj deeri yüksektir
Sürdürülebilir Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanm Alanlarnn ayrt edici özellikleri:
Koruma ve (1) Kesin korunacak hassas alanlar veya nitelikli doal koruma alanlarn etkileyen, bu koruma bölgeleri ile
Kontrollü bütünlük gösteren, korumaya katk salayacak, doal ve kültürel bakmdan uyumlu düük younlukta faa-
Kullanm liyetler, turizm ve yerleimlere izin veren alanlardr.
Alanlar (2) Bu alanlar aadaki özelliklerden bir veya birkaçn bünyesinde bulundurur.
(Madde 9): a) Peyzaj ile uyumlu insan yerleimlerini içinde bulundurur.
b) Doal kaynak yönetim sistemleri ve ilgili kültürel deerleri, ekosistemleri ve habitatlar içerir veya ko-
runmasna katk salar.
c) nsanlar ve doa arasnda dengeli ilikilerin gelitirilmesine ve muhafaza edilmesine katkda bulunur.
ç) Uygulanabilir durumlarda yerel halkn sosyal ve ekonomik kazançlarna katk salar.
d) Ulusal, bölgesel ve yerel seviyelerde doal kaynaklarn sürdürülebilir kullanmna ve kalknmaya destek
olur.
e) Ekolojik, ekonomik ve sosyal boyutlar dikkate alarak doal kaynaklarn sürdürülebilir koruma ve kont-
rollü kullanmna elverili alanlardr.

ARALIK 2015 | ÇEVRE, NSAN ve EHR | 87