Page 87 - index

Orta Karadenizin iç bölümlerinde yer alan Amasya, douda Tokat, Amasya merkezinde uygarlklarndan derin izler brakan
güneyde Yozgat, batda Çorum, kuzeyde ise Samsun ehirleriyle Pontuslarn (M.Ö. 333 - M.Ö. 26) Krallarnn ölümünden sonra
çevrilidir. Kentin yüzölçümü 5.690 km2dir (Amasya Valilii, 2006). kayalara oymak suretiyle yaptklar Kral Kaya Mezarlar, bugün
bile Amasyann antsal eserleri arasnda yer almaktadr.

Edirne Kastamonu Sinop
Zonguldak Artvin Ardahan
Karabük Samsun
Kocaeli Düzce Rize
Yalova Sakarya Bolu Amasya Ordu Giresun Trabzon Kars
Çanakkale Çorum Tokat Bayburt
Bursa Bilecik Erzurum
Ankara
Yozgat Erzincan
Kütahya Sivas
Tunceli
Bingöl
Manisa
Afyonkarahisar Van
Kayseri Malatya Bitlis
Aksaray
Siirt
Isparta Konya
Denizli Batman Hakkari
Burdur Mardin
Adana
Karaman Osmaniye
Antalya Gaziantep
Mersin Kilis
Hatay
Amasya’nın Türkiye’deki
Konumu
Tarihsel Özellikleri
Yüzlerce yldr birçok uygarla ev sahiplii yapan Amasya kentinin
tarihi, yaplan arkeolojik kazlar ve bilimsel aratrmalardan
elde edilen verilere dayanarak milatan önce 5500 yllarna denk
Amasya Kaya Mezarları
gelmektedir (Doanba, 1996).

Tarihsel süreç içerisinde kentin fziksel dokusunun geliimi 700 yl Bizans egemenliinde kalan Amasyay 1071 ylnda Anado-

incelendiinde belli dönemlere ayrld görülmektedir. Kent coraf luya giren Alparslann komutanlarndan Melik Ahmet Daniment
konumu ve tarihte ald rollere bal olarak farkl dönemleri Gazi 1075 ylnda fethederek burada ilk Türk Egemenliini kurmu-
yaamtr. Bu dönemler, Tarih Öncesi Dönem, Roma Dönemi, tur. Bundan sonra Amasyada Selçuklu egemenlii görülmektedir.
Bizans Dönemi, Osmanl Dönemi ve Cumhuriyet Dönemidir. Tarihin ak içerisinde önemli roller üstlenen Amasya, Kurtulu

Mimari yönden incelendiinde, ilk imar faaliyetleri Pontus Sava srasnda yine ön plana çkmtr. 19 Mays 1919 tarihinde
hâkimiyetinde milatan önce 26 yllarnda yaplmtr. Milatan Samsunda balayan Milli Mücadelenin ilk adm, 12 Haziran 1919

sonra 395 ylnda Amasya, Roma mparatorluunun hâkimiyetine tarihinde Mustafa Kemal Atatürkün Amasyaya gelmesiyle devam
geçmitir. Roma hâkimiyetinden Türk egemenliine geçene etmitir. Kurtulu mücadelesinin planlar hazrlanm, Erzurum
kadarki sürede ise Bizans tarafndan yönetilmitir (Mehur, 1999). ve Sivas kongrelerinin toplanmasna burada karar verilmitir.

OCAK-EKM 2015 | ÇEVRE, NSAN ve EHR | 85