Page 73 - index

dönemlerde iklimde meydana gelen nayisini sürdüren bir Akdeniz ülkesi
deiikliin tüm kara parçalarn- konumundaki ülkemizde de çok fazla
da ve okyanuslarda insanlar, doal hissedilmekte olup, ülkemizin çok
sistemleri etkiledii, birçok bölgede boyutlu kalknma sorunu olan iklim
ya rejimindeki deiim veya kar ve deiikliinden etkilenebilirlii yük-
buz kütlelerinin erimesinin hidrolojik sektir. Dünya ölçeinde bölgelerin
döngüye zarar verdii, su kaynaklarn iklim deiikliinden etkilenebilirlii
nitelik ve nicelik olarak etkiledii ve ele alndnda; Avrupadaki en çok
etkilemeye devam edecei ortaya ko- etkilenebilir bölgelerin Güney Avru-
nulmutur. pa, ülkemizin de içerisinde yer ad-
klim deiikliinin kara ve deniz s- l Akdeniz Havzas ile uç bölgeler
ve Arktik Bölgesi olduu görülmek-
caklklarn artrmas, ya miktar tedir. Bununla birlikte dalk bölge-
ve biçimlerini deitirmesi sonucun- ler, özellikle Alpler, adalar, kysal ve
da, küresel ortalama deniz seviyesi-
nin yükselmesi ve kylardaki erozyon kentsel alanlar ve youn nüfusa sa-
riskleri de artmakta, hava artlar ile hip olan sele açk düz alanlar, küçük
balantl doal afetlerin iddetinde ada devletleri iklim deiiklii nedeni
artlara ahit olunmaktadr. Deien ile belirli sorunlarla kar karya bu-
su seviyeleri, scakl ve debisi; gda lunan etkilenebilirlii yüksek bölge-
arz, tarm, salk, sanayi, turizm ve ler arasnda yer almaktadr.
ulam gibi birçok sektörün yan sra, IPCC tarafndan yürütülen bilimsel
ekosistem bütünlüünü de etkile- çalmalarda ülkemizin de snrlar
mektedir. Bugün ülkemizin de dâhil içerinde yer ald Akdeniz Havzasn-
olduu yer ald dünyann baz böl- da genel scaklk artnn 1-2Cye
gelerinde toplumlar iklim deiikli- ulaaca, kurakln geni bölgeler-
inin olumsuz etkileri ile daha fazla de hissedilecei ve özellikle iç kesim-
ve daha sk karlamaya balamtr. lerde scak hava dalgalarnn ve ar
scak günlerin saysnn artaca ifa-
Türkiyede klim Deiikliinin de edilmektedir. Türkiyede ise yllk
Etkileri ortalama scakln gelecek yllarda
Dünyada bölgelere göre farkllk gös- 2,5-4°C artaca, Ege ve Dou Ana-
teren iklim deiikliinin etkileri, sa- dolu Bölgelerinde 4°Cyi, iç bölge-
ana nedeninin insan etkisi olduu
vurgulanmtr. Bununla birlikte yap-
lan hazrlk çalmalar kapsamnda
Eylül 2013te yaynlanan klim De-
iiklii 2013 Raporunda, son 1400
yl göz önünde bulundurulduunda
1983-2012 yllar arasnda kuzey ya-
rmkürede en scak otuz yllk dönem
yaand ve 1850den bu yana dünya
yüzeyinin scaklnn giderek artma-
ya devam ettii belirtilmitir.
Ayrca raporda; 1901-2010 yllar
boyunca küresel ortalama deniz se-
viyesinin 0,19 m yükseldii ve arazi
kullanmndan kaynakl sera gaz
emisyonlarnn sanayi öncesi döne-
me göre %40 art gösterdii gibi
çarpc gerçeklere yer verilmi olup,
atmosferdeki artan sera gaz kon-
santrasyonlarnn ve gözlemlenen
snmann insan etkisinin kant ol-
duu vurgulanmtr. Dier taraftan
yaplan çalmalarda son on yllk

OCAK-EKM 2015 | ÇEVRE, NSAN ve EHR | 71