Page 47 - Çevre, İnsan ve Şehir - Sayı 11

20. Tarafar Konferansnda 2020 yl bu alanlardaki deerlerin daha son-
sonras için yeni iklim anlamasnn raki nesillere aktarlmasn hedefe-
çerçevesi çizilerek taraf ülkelerin ik- mektedir. Korunan alanlar, kendine
lim deiiklii ile mücadele çalma- has yönetim sistemleri gelitirilen,
larna katklar ile ilgili taahhütlerini dünyadaki biyolojik çeitliliin azal-
vermesi kararlatrlmtr. 2015 yl- masna kar koymak üzere kullan-
nn Aralk aynda düzenlenecek olan lan bir araç olarak kabul edilmek-
21. Tarafar Konferansnda Paris An- tedir. Dünya Doay Koruma Birlii
lamasnn metninin tamamlanmas (IUCN) korunan alanlar doann ve
planlanmaktadr. Bu süreçte ülkeler ilgili ekosistem hizmetleri ve kültürel
tarafndan iklim deiiklii ile müca- deerlerin uzun vadeli muhafazasn
dele konusunda stratejiler belirlen- salamak için, yasal ya da dier et-
mi ve eylem planlar hazrlanmtr. kili yollar vastasyla tannan, tahsis
Faaliyetlerin gerçekletirilebilmesi edilen ve yönetilen, açkça belirlen-
için uluslararas fonlar devreye aln- mi coraf bir alan olarak tanmlar.
mtr. Örnein; AB fonlar ile ayrlan Biyolojik Çeitlilik Sözlemesinde
kaynaklarn %20 kadarnn iklim ile ise korunan alanlar Belirli koruma
ilgili harcamalarda kullanlmas ge- amaçlarn gerçekletirmek üzere ta-
rekmektedir. Bir yandan da ulusal sarlanan ve yönetilen coraf olarak
politikalarn izlenmesi, raporlanmas tanmlanan alan olarak tanmlan-
ve deerlendirilmesi ile ilgili çal-
malar yürütülmektedir. Ancak bi- maktadr.
limsel çalmalar sera etkisi yaratan Korunan alanlar genelde biyoçeitli-
gazlarn salm hemen kesilse bile liin korunmas amacyla oluturul-
etkisinin uzunca bir süre devam ede- maktadr. Dünya üzerinde, kara ve
ceini ve iklim sisteminin normale deniz alanlarnda, farkl corafyalar-
dönmesinin yüzlerce yl alabileceini da, çok farkl statülerle tanmlanm
göstermektedir. olan korunan alanlar bulunmaktadr.
Bu süreçte etkilenecek olan birçok Bazlarnda giri-çklar bile kontrol
biyolojik türün devamllnn sa- altnda ya da yasakken, baz korunan
lanmas açsndan doal çevrenin ve alanlarda, içerisinde insan faaliyetle-
yaam alanlarnn korunmas son ri, hatta yerleimler yer almaktadr.
derece önemlidir. Birçok ülke, sahip Korunan alanlar dünya kara yüzeyi-
ylnda yürürlüe giren Kyoto Proto- olduu doal güzellikleri ve biyolojik nin bugün için %13,9unu kaplamak-
kolüne taraf olan 192 ülke ile Avrupa zenginlikleri korumak üzere belirli tadr. Denizlerdeki korunan alanlar
Birlii üyeleri sera gaz emisyonla- alanlara koruma statüleri tanmla- ise çok daha azdr ve açk denizlerin
rn 2008-2012 yllar arasnda 1990 yarak mevcut ve olas basklara kar %3,4ünü kaplamaktadr.
yl seviyesinden %5,2 aaya çek-
meyi kabul etmilerdir. Yaadmz
bu çevre sorunu o kadar önemli bir
boyuta ulamtr ki; durumun ciddi-
yetini ortaya koyan bilimsel çalma-
larn nda, dünya üzerindeki her
ülkenin belirli önleyici tedbirleri al-
mas ve üzerine düen sorumluluu
yerine getirmesi beklenmektedir. Bu
dorultuda, Birlemi Milletler klim
Deiiklii Çerçeve Sözlemesine ta-
raf ülkelerce her yl Tarafar Konfe-
ranslar (COP) düzenlenmekte, iklim
deiiklii ile küresel mücadele için
çalmalar yaplmaktadr. Bu çerçeve
sözleme kapsamnda imzalanm
olan Kyoto protokolünün II. taahhüt
dönemi 2020 ylnda sona erecektir.
Bu nedenle 2014 ylnda düzenlenen

ARALIK-2 2015 | ÇEVRE, NSAN ve EHR | 45